Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1947, Blaðsíða 88

70
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
ástríða vantaði jafnvel í hin veiga-
mestu og glæsilegustu tónkvæði
hans? — Mundi sorgin hafa vakið
nýjar raddir, snert dýpri strengi í
hörpunni, ef honum hefði enst
aldur?
Spurningar út í bláinn, sem
aldrei verður svarað.

Þrjár kvæðabœkur
prjár íslenskar kvæSabækur hafa oss bor
ist á árinu — ein heiman af föðurlandinu,
tvær eftir vestur-íslendinga. Allar hafa
þær veriS teknar til umræðu í blöSunum
hér — sumar af mörgum, svo hér verSur
aSeins lauslega minst á þær.
1. Villiflug. Höfundurinn er Þóroddur
GuSmundsson, einn af hinum mörgu og
gáfuðu Sands-bræðrum. Fetar hann þar,
sem fleiri bræður hans, í fótspor föður
slns, hins merka skálds, Guðmundar
Friðjónssonar. Engum dylst víst, að gott
sé að eiga gáfað foreldri, en oft hefir það
þó reynst torvelt fyrir suma niSjanna, aS
lyfta sér út úr skugganum, sem lýðhylli
frægra foreldra kastar yfir þá. Hér er á
ferS gott skáld, sem vel getur staSiS á
eigin merg, þótt okkur körlunum sumum
finnist hann enn eigi föSurjafningi. Nafn
bókarinnar virSist dregið af fyrirsögn eins
kvæðisins, en er að öðru leyti villandi, því
hér er um ekkert villiflug að ræða. Höf-
undurinn þekkir allar áttir vel og stefnir
aldrei I þá, er slst skyldi. Lesi maður með
athygli, til dæmis, kvæðið Vorið og þú,
sem reyndar er eitt allra mest heillandi
kvæSiS I bókinni, þá er fljótséS, aS hversu
fagurt sem umhverfiS er og seiSandi, þá
er það þó, I augum höfundarins, lítils
nýtt, ef mannssálin er ekki I fullu sam-
ræmi viS það, og stendur því ekki ofar.
— Eitt er ekki vansalaust fyrir okkur
Austfirðingana: að það skyldi þurfa mann
úr öðrum landsfjórðungi til þess, að koma
auga á fegurS og tignarbrag Austurlands,
og yrkja veigamestu og bestu kvæðin um
þaS, sem enn hafa veriS kveSin. Eitt
dæmi: Dyrfjöll.
2. Eldflugur. Höfundurinn er Vigfús J.
Guttormsson, eldri bróSir skáldsins Gutt-
orms J. Guttormssonar. Fyrir þrábeiSni
barna sinna, frænda og vina tók höf. þess-
ara kvæSa sig til og safnaSi I heild flestu
af því, er hann hafði ort, og gaf út af þvl
hundrað eintök tölusett. Bókin, sem er
vönduð að frágangi og I snotru bandi, er
ekki á söluborðinu; en ef til vill geta þó
safnendur sjaldgæfra bóka og aðrir bóka-
vinir náð sér I eintak með því að skrifa
höfundinum, aS Lundar, Manitoba. Ekki
er það tilhlýSilegt, aS gagnrýna bókina I
opinberu riti, þar sem hún er fyrst og
fremst prentuð sem einkahandrit, til út-
býtingar meSal vina og vandamanna. En
svo mikiS má þó segja, aS öil eru kvæSin
ljóðræn og þýð og lýsa vel hugarfari hins
sönghneigða og ljóSelska prúðmennis, er
orti þau sér til gamans og hugarhægðar.
3. Skilarétt, eftir Pál S. Pálsson. Þetta
er önnur kvæSabókin, sem út hefir komiö
eftir Pál; árið 1936 gaf hann út bókina
Norðurreyki. Ef þessi bók er réttnefnd
Skilarétt, þá ætti enn aS koma Eftirleitir,
því óhætt má fullyrSa, að hann eigi nægi"
legt efni I þriðju bókina. MeSal Þess
óprentaSa er sumt af hans allra fyndnustu
gamankvæSum. Verst er, aS þegar of langt
líður frá atburðunum, sem þau snerta,
verða kvæSin smátt og smátt óskiljanleg>
þvf sagan, sem að baki liggur, er sjaldnast
skrifuð. — Þessari bók er skift I fjóra að-
alflokka. Fyrstur er Frá dagmálum ril
náttmála, stærsti flokkurinn, og eru Þa®
kvæSi ýmislegs efnis. Næst kemur Þorpi
hljóða, sem er erfiljóSabálkur. Þar eru
meSal annars hin einkarfögru minningar-
kvæSi eftir bræður hans þrjá, er allir úóu
innan eins árs. Þá kemur Eg liejri unaðs-
óma, sem eru trúarljóS, ort upprunalega
til notkunar viS kirkjusönginn. Síðast er
Jón og Iíata, sem eru nokkurskonar ganl
andrættir eða skeglimyndir úr landnema
lífinu hér vestra. — Um þessa bók lia^a
aS minsta kosti fimm ritfærustu menn h r
um slóðir farið lofsamlegum orðum; °S er
ég þeim I svo mörgum atriðum samdóma>
að óþarfi virSist nokkru þar við að bæta,
eður úr aS draga.