Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2003, Blaðsíða 279
Miðað við að annar hver starfsmaður sé óánægður með loftgæðin, en
það er niðurstaða rannsókna sem gerðar voru í Evrópu í 56 skrif-
stofubyggingum, myndi afkastagetan minnka um ca. 4,5%. Hlutfall
óánægðra myndi þá falla úr 50% og niður í 10%, sem er æskilegt
viðmiðunargildi samkvæmt Evrópustöðlum og handbókum.
A mynd 6 má sjá að afkastagetan eykst um 0,5% við hverja ein-
ingu (dp) sem mengunarstyrkur lækkar, og á mynd 7 er sýnt hve
afkastageta fólks eykst þegar lyktarmengun minnkar. Til viðmiðunar
má benda á að lyktarmengun á skrifstofum hefur mælst á bilinu 0,2
til 0,95 olf/m2 gólfflatar. Sýna þessar niðurstöður því að búast megi
við að afköst á „hreinum" skrifstofum séu nokkrum prósentum
hærri en þar sem lyktarmengun er áberandi. Lykt getur stafað frá
starfsmönnum sjálfum, byggingarefnum og tækjum, s.s. tölvum.
Niðurstöður tilrauna sýna að afkastageta fólks eykst um 1,8% þegar
loftmagn er tvöfaldað á bilinu 0,8 til 5,3 1/s pr. olf, sjá mynd 8.
Til að auðvelda skilgreiningu á „góðu" og „vondu" lofti hafa verið
skilgreindir þrír flokkar A, B og C. Samkvæmt flokki "A" eru aðeins
10% manna óánægðir með loftgæðin, mengunarálagið er 0,5 dp og
loftmagnið er 16 1/s pr. olf (mann). "A" er því sá flokkur þar sem
mestar kröfur eru gerðar til loftgæða. Samkvæmt flokki "C" eru 30%
óánægðir, mengunarálagið er 2,5 dp og loftmagnið er 4 1/s pr. olf
(mann). C er því lakasti flokkurinn. Algengt er að sjá í loftræsihand-
bókum að loftmagn á mann skuli vera ca. 8 til 10 1/s, sem er rétt ofan
við B-flokk (nær A-flokki).
Tölvur og loftgæði
Hér verður drepið á niðurstöður rannsókna er tengjast tölvunotkun
og loftgæðum. Þessar niðurstöður styðja ennfrekar þær rartnsóknir
sem gerðar hafa verið á innivist. Rannsókninni var hagað með
svipuðum hætti og áður. Öllum gildum er varða innivist var haldið
föstum eins og áður, svo sem innihita, rakastigi o.fl. Inn í dæmigert
skrifstofurými var blásið 10 1/s á mann af hreinu útilofti. Að þessu
sinni var mengunarvaldurinn sex heimilistölvur (PC) og voru þær
ýmist hafðar bak við skilrúm í rýminu eða fjarlægðar án þess að
tilraunarpersónurnar yrðu þess varar.
I eftirfarandi niðurstöðum má sjá að tölvurnar höfðu verulega
neikvæð áhrif á loftgæði og afkastagetu.
Tafla 1 sýnir að hlutfall óánægðra jókst um 27% við það eitt að koma
fyrir tölvum í rýminu. Einnig kemur fram í töflunni að mengunar-
álagið eykst um 81%. Ut frá fyrri niðurstöðum þýðir þetta ca. 3% tap
í afkastagetu starfsfólks.
Tafla 1. Hlutfall óánægðra og mengunarálag á dæmigerðri skrifstofu.
% óánægðra Mengunarálag
olf/m2 gólfs
Engar tölvur Tölvur Engar tölvur Tölvur
á skrifstofu á skrifstofu á skrifstofu á skrifstofu
Við innkomu 14 41 0,13 0,70
Á meðan á tilraun stendur 8 18
Við endurkomu 13 41 0,12 0,69
Tæknl- og vísindagreinar i 27 5