Læknablaðið : fylgirit - 01.07.1978, Síða 59

nánar um einstaka þætti varðandi þessa
sjúklinga.
Tegund bakteria.
Gram jákvæðir sýklar bæði staphyloccar
og streptococcar hafa verið langalgengasta
orsök purulent arthritis. Svo reyndist
einnig 1 okkar sjúklingahópi og ræktaðist
Staph. aureus úr 7 sjúklingum af 9.
Þarf þetta þvi ekki að koma sérstaklega
á óvart þrátt fyrir, að erlendis hafi viða
orðið breyting á algengi staphylococca
sýkinga og Gram neikvæðir stafir og
N. gonorrhea hafi orðið algengari en
áður var. Virðist sem hér á landi hafi
aukin tiðni Gram neikvæðra sýkinga komið
öllu sfðar en annars staðar og gæti ekki
f okkar litla sjúklingahópi, sem hér um
ræðir. Of flókið mál er að ræða ýtarlega
orsakir þessa en minni notkun lyfja, sem
minnka viðmótskraft sjúklinga gegn sýking-
um kann að vera aðalorsökin og má þvf
fara að búast við aukinni tfðni sýkinga af
þessu tagi framvegis. Liðsýkingar vegna
lekanda eru vafalaust algengari en okkar
eini sjúklingur gefur tilefni til að halda.
Veldur þar mestu, að bakterian er mjög
viðkvæm og tiltölulega sjaldan hægt að
rækta hana úr liðvökva jafnvel þótt vitað
sé, að hún sé til staðar. Er ég reyndar
þess fullviss eftir að hafa skoðað sjúkra-
skrár a.m.k. tveggja sjúklinga til viðbót-
ar, að þeir hafi haft sjúkdóminn. Má
einnig búast við fleiri slíkum sjúklingum
þar sem tfðni lekanda virðist fara sfvax-
andi hér á landi sem annars staðar. Bæta
má við, að blóðvatnspróf reyndust ekki
hjálpleg við greiningu þessara sjúklinga.
Eitt barn hafði Hæmophilus influenzae
sýkingu og er það þekkt, að þessi bakteria
mun vera algengasta orsök liðsýkinga barna
innan 2 ára.
Undirliggjandi sjúkdómar.
Vitað er, að ýmsir sjúkdómar gera lík-
indi að liðsýkingum meiri, ef til staðar
eru og var þvf reynt að athuga hvort okk-
ar sjúklingar hefðu einkenni eða sögu um
slíkt. Töldust 5 sjúklingar hafa verið
heilbrigðir áður. 2 þessara sjúklinga
höfðu að vfsu sögu um áverka (án húðrofs)
á þann lið, sem sfðar sýktist. Slíka
sögu má oft fá fram hjá sjúklingum með
bráðar beinsýkingar (osteomyelitis) en
lftið er minnst á slíkt varðandi liðasýking-
ar. Má þó vel fmynda sér, að sjúkdóms-
gangur sé hinn sami þ.e.a.s. áverki með
mjúkvefjablæðingu f liðpoka og þar með
hafi myndast ákjósanleg gróðrarstfa fyrir
bakteriur, sem jafnvel f heilbrigðum finn-
ast af og til f blóðrás. Þriðji sjúklingur-
inn hafði gonorrhea liðsýkingu og þvf
örugglega haft slíka sýkingu annars stað-
ar, væntanlega f kynfærum en ekki tókst
að sýna fram á það. Eru þvf aðeins 2
sjúklingar sem geta talist fullkomlega
heilbrigðir, þegar þeir sýkjast. Tveir
sjúklingar höfðu sýkingar f öðrum lfffær-
um, ein miðaldra kona með þvagfærasýk-
ingu og ungt barn með síendurteknar mið-
eyrnabólgur. Er það að sjálfsögðu ekki
óvænt, að slíkar sýkingar geti leitt af
sér liðsýkingar og er án efa algengara en
hér kemur fram, þvf áreiðanlega eru
sjúklingar vanskráðir þegar sýkingar eru
á mörgum stöðum f líkamanum.
Tveir sjúklingar höfðu langvinna liðsjúk-
dóma, einn karl með iktsýki og gömul
kona með slitgigt og hafði hún fengið stera-
inndælingu f þann lið, sem sýktist,
skömmu áður. Er þetta einnig vel þekkt
og er eðlilegt, að sjúkir liðir séu útsett-
ari fyrir sýkingum en heilbrigðir, þar
sem margir þeir þættir, sem lúta að
vörnum liða gegn sýkingum eru skertir.
Seinni sjúklingurinn þar sem sýking kom
f kjölfar inndælingar á liðinn á að áminna
okkur um að gæta ýtrustu smitgátar við
allar liðástungur einkum þó og sér f lagi
skuli dæla inn lyfjum. Slfkar sýkingar
hegða sér oft mjög frábrugðíð þvf, sem
venja er, þvf einkenni eru oft lftil frá
sýkingunni og almenn einkenni ef til vill
engin. f okkar tilfelli var sjúklingurinn
t. d. hitalaus en hafði hins vegar mikla
sökkhækkun og leucocytosu.
Aðrir sjúkdómar, sem oft eru settir f
samband við aukna tfðni liðsýkinga eru
alvarlegir, langvinnir sjúkdómar eins og
krabbamein, lifrarbilun og sykursýki svo
og sjúklingar sem eru á immunosupprimer-
andi lyfjum, venjulega vegna illkynja sjúk-
dóma. Enginn slíkur sjúklingur er f okk-
ar hópi og er mér ekki grunlaust um, að það
stafi fremur vegna vanskráningar heldur
en, að slíkir sjúklingar komi ekki fyrir
hérlendis sem annars staðar.
Sjúkdómsmynd.
Hin þekktu einkenni bráðrar liðsýkingar
þ.e.a.s. heitur, bólginn og sársaukafullur
57