Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.06.1931, Blaðsíða 62

252
Stjórnarfarið.
[Stefnir
ákœruvald dómsmálaráðherrans.
Svo ægilegt er það, að nú eru
menn að hverfa frá því, að fela
þetta pólitískum manni, er kem-
ur og fer, oft með skömmum
fresti, og fá það í hendur sér-
stökum manni, saksóknara ríkis-
ins. Hér er því um merkilegan
prófstein að ræða á hvern dóms-
málaráðherra, og setur það mjög
sinn svip á stjórnarfarið, hvern-
ig farið er með þetta vald. Hing-
að til hefir valdi þessu verið
beitt með varúð hér á landi.
Stundum hefir varúðin þótt of
mikil. En áreiðanlega er það
fremur lofsvert en hitt, að fara
varlega með slíkt voða-vopn, er
beita má gegn því, sem hverjum
manni er dýrmætast, æru og
mannorði. Og þó væri það út af
fyrir sig álitamál, með og mót,
ef einhver ráðherra vildi beita
þessu valdi all-stranglega. En þá
fyrst gerist þetta mál voðalegt,
ef grunur vaknar um það, að
þessu skæða vopni sé beitt með
hlutdrægni og rangindum.
Að þessu verður því að gefa
gaum mjög nákvæmlega, og láta
harðan dóm koma á móti, ef
valdinu er misbeitt. Fólkið á þar
engan vemdara sterkari en kjós-
andann við kjörborðið.
1 þessum efnum verður sönn-
unum naumast komið að. En
benda má á þá staðreynd, ef
dómsmálaráðherra lætur sér sér-
lega annt um réttvísina einmitt
þar, isem pólitískir andstæðingar
hans eiga í hlut. Það gleymist
sjálfsagt ekki fljótt, hvemig
einn af allra þekktustu og dug-
legustu embættismönnum lands-
ins, Jóhannes Jóhannesson bæj-
arfógeti, var eltur af, ákæruvald-
inu þar til hæstiréttur sýknaði
hann. Aftur á móti var ekki um
það hirt, að annað yfirvald, sem
var innilega fylgjandi dóms-
málaráðherranum, játaði opinber-
lega, að hafa farið eins með búa-
fé og hinn ákærði stjórnarand-
stæðingur. Sami stjórnarfylgis-
maður hafði og beitt slíkum að-
ferðum við fanga, sem hann
hafði undir höndum, að varla er
að efa, að stjórnarandstæðingur
hefði fengið að kenna á „vernd-
ara réttvísinnar" undir sömu
kringumstæðum.
Þá muna menn eftir öllum
rannsóknunum út af Shell-félag'
inu. Fyrst var farin njósnarferð
til eigandanna, og svo fyrirskipuð
rannsókn og sakamál, og end-
aði ekki fyr en með sýknudómi
hæstaréttar. Hvaða réttlsetis-
næmleiki hafði þarna gripið
dómsmálaráðherrann? Sumum