Uppeldi og menntun - 01.07.2013, Page 45

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(2) 2013 45
Helga rUt gUðmUndsdÓttir
hefðbundinn hátt með borðum og stólum en hinn helmingurinn hafði autt pláss á
gólfinu sem gaf möguleika á hreyfingu. Í þeim aðstæðum þar sem borð og stólar fylltu
upp í gólfplássið sögðust kennarar stundum ýta borðum til hliðar eða fara á nærliggj-
andi auð svæði ef þörf krefði. Hins vegar benda borð og stólar í tónmenntastofu til
þess að hreyfing og vinna án borða og stóla sé undantekning fremur en regla. Þeir tón-
menntakennarar sem höfðu autt gólf í tónmenntastofunni litu á það sem nauðsynleg
kennsluskilyrði. Þessir kennarar voru þeir sömu og notuðu oftar orð eins og virkni,
þátttaka, upplifun, hreyfing, hljóðfæravinna og samspil þegar þeir lýstu áherslum
sínum í kennslu. Sum þessara orða komu einnig fyrir hjá hinum kennurunum en í
minna mæli. Hins vegar komu orðin verkefni, hlustun og söngur/söngvar oftar fyrir
hjá kennurum sem voru með borð og stóla í stofunum þegar þeir ræddu um kennslu
sína.
Samþætting
Nokkuð var um það að viðmælendurnir tækju þátt í samþættingu tónmennta við
aðrar námsgreinar, en það er þó ekki algengt vinnulag eftir því sem komist verður
næst. Flestir sögðust jákvæðir gagnvart hugmyndum um samþættingu og nokkrir
höfðu reynt að eiga frumkvæði að slíkri samvinnu við aðra kennara, en án árang-
urs. Fimm viðmælendur höfðu reynslu af samþættingu og má segja að þeir hafi lýst
nokkrum ólíkum leiðum til samþættingar. Einn sagði að í litlum skóla, þar sem tón-
menntakennarinn kennir margar námsgreinar, kæmist hann ekki hjá því að blanda
námsgreinunum saman, t.d. með því að syngja í tengslum við tungumálakennslu
og annað í þeim dúr. Tveir lýstu samstarfi við aðra kennara með þeim hætti að
tónmenntakennarinn væri beðinn um aðstoð við ákveðið verkefni eða þemavinnu en þá
væri hann aðeins kallaður til á seinni stigum en ekki boðið að vera með í undirbúningi
frá upphafi. Aðrir tveir tónmenntakennarar, sem vinna mikið með söngleiki, sögðust
eiga frumkvæði að því að fá bekkjakennara til aðstoðar og samstarfs við æfingar og
uppsetningu söngleikjanna. Framkvæmd samþættingar var því með ýmsu sniði og
hugmyndir tónmenntakennara um æskilegar leiðir voru ólíkar, þó flestir tækju vel í
hugmyndir um samþættingu og segðust vilja láta reyna meira á slíka vinnu. En þó að
einn tónmenntakennari væri sáttur við það að láta „hnippa í sig“ þegar átti að syngja,
t.d. í tengslum við landafræðiþema, þá voru aðrir á því að slíkt væri ekki tilgangurinn
með samþættingu tónmennta við aðrar námsgreinar. Einn viðmælandi lagði áherslu
á mikilvægi þess að tónmennt og aðrar námsgreinar sem kenndar eru með samþætt-
ingu haldi vægi sínu en ein grein verði ekki að „hækju“ fyrir aðrar námsgreinar. Þessar
vangaveltur eru í samræmi við ábendingar fræðimanna um það að verk- og listgreinar
− og ekki síst tónmennt − eigi á hættu að verða misnotaðar til stuðnings námi í öðrum
námsgreinum, ef ekki er jafnframt gætt að markmiðum þessara námsgreina til jafns
við aðrar greinar (Snyder, 2001).