Læknablaðið - 15.02.2001, Blaðsíða 46

UMRÆÐA & FRÉTTIR / KONUR í LÆKNASTÉTT
Örar breytingar kalla á endurskoðun
Áskorun um stefnumótun fyrir LÍ, Háskóla íslands og
heilbrigðisþjónustuna
Margrét drottning og 600 sumra starf
Tilefni þessarar greinar eru ýmsar athyglisverðar
tölur og upplýsingar sem nýlega var aflað og komu
mér á óvart en þær eru mikilvægar fyrir stefnumótun
hjá Læknafélagi fslands, Háskólanum og heil-
brigðisþjónustunni.
Forsaga málsins er nokkur. Á árinu 1997 var
undirritaðri boðið að halda erindi á Margareta-
Guðrún symPosiet> ráðstefnu Félags sænskra kvenlækna í
■ i / ■ Kalmar um leiðtogahlutverk kvenna. Þær voru eins
og aðrir Kalmarbúar og Svíar að fagna 600 ára afmæli
Kalmarsambandsins en til þess var stofnað af
Margréti drottningu Danmerkur, Noregs og
Svíþjóðar 1397. Hluti af því erindi átti að fjalla um
stöðu kvenlækna á íslandi og er skemmst frá því að
segja að mjög takmarkaðar tölulegar upplýsingar var
að fá um hana og nær engar nýlegar. Þó mátti finna
grein í Læknanemanum frá 1989 (1) og ennfremur
könnun á vegum LI frá 1990 (2) og nýrra upplýsinga
tókst að afla hjá nemenda- og starfsmannasviði
Háskólans, læknadeild, Læknafélagi íslands, Sjúkra-
húsi Reykjavíkur og Landspítalanum.
Höfundur er sérfræðingur í
veirufræði og yfirlæknir.
Nefnd LÍ1990-1991
Stjórn LÍ skipaði nefnd í apríl 1990 og var henni
ætlað að koma með tillögur um sérstakar aðgerðir
sem nauðsynlegar væru til að tryggja læknum
jafnrétti til að nýta menntun sína og samfélaginu
öruggt framboð læknisþjónustu. í nefndinni voru
Guðrún Agnarsdóttir sem var formaður, Guð-
mundur Þorgeirsson, Guðrún Hreinsdóttir, Ingibjörg
Georgsdóttir og Jón Hilmar Friðriksson. Þessi
nefndarskipan var liður í stefnumörkun á vegum
félagsins. Nefndin gerði könnun ótengda nöfnum til
að kanna hug kvenlækna til stöðu sinnar innan
stéttarinnar og sendi út spurningalista til allra kven-
lækna sem þá voru á skrá hjá LI, alls 185. Könnunin
var gerð um sumartíma og fremur stuttur svarfrestur
gefinn sem kann að skýra það að svör bárust einungis
frá 45 konum eða 24%. Þessi svör voru síðan kynnt á
aðalfundi LÍ og á sérstakri ráðstefnu um konur í
læknastétt: Fortíð-nútíð-framtíð, en hún var haldin á
vegum LI í Borgartúni 6,7. mars 1991. Áhugaverðar
vísbendingar fengust úr þessari könnun þó svörun
væri lítil, bæði um nám og starf lækna.
Muna má tímana tvenna
Sú var tíðin, á 19. öldinni, að áhugasamar konur
þurftu að smygla sér í karlgervi inn í læknaskóla,
bæði í Bretlandi og Bandaríkjunum, því að þangað
var konum meinaður aðgangur. Þegar ég stundaði
nám í læknadeild HI á árunum 1961-1968 voru konur
um 5% læknanema. Nú stunda fleiri konur en karlar
nám í framhaldsskólum, fleiri konur en karlar
Tafla 1. Læknanemar og kandídatar í læknadeild Háskóla íslands*.
Ár Innritaöir Brautskráöir
Konur Karlar Samtals Konur Karlar Samtals
1982 100 9 28 37
1983 49 84 133 14 31 46
1984 46 69 115 11 34 45
1985 36 53 89 12 38 50
1986 40 38 78 16 44 60
1987 52 61 113 12 31 44
1988 39 44 83 18 30 49
1989 37 57 94 14 24 39
1990 59 70 129 9 22 31
1991 55 55 110 13 19 33
1992 60 75 135 14 16 30
1993 63 52 115 25 13 38
1994 55 62 117 14 27 41
1995 51 75 126 8 25 33
1996 69 74 116 21 19 40
1997 82 57 139 21 21 42
1998 90 65 155 12 21 33
1999 132 84 216 14 24 38
2000 142 71 213 13 21 34
* Upplýsingar frá nemendasviöi HÍ.
Tafla II. Hlutfall kvenna og karla meöal kennara og
nemenda í læknadeild Háskóla íslands í árslok 2000*.
Konur(%) Karlar (%) Samtals n
Prófessorar (100) 24
Dósentar (18) (82) 50
Lektorar (17) (83) 12
Nemendur (67) (33) 213
* Upplýsingar frá nemenda- og starfsmannasviöi Háskóla íslands.
Ekki liggja fyrir fullar upplýsingar um stundakennara í læknadeild.
Tafla III. Hlutfall kvenna og karla meðal kennara og nemenda Háskóla íslands á árinu 1997*.
Konur(%) Karlar (%) Samtals n
Prófessorar (7) (93) 150
Dósentar (20) (80) 138
Lektorar (47) (57) 72
Stundakennarar (42) (58) 1115
Nemendur (57) (43) 5824
* Upplýsingar frá nemenda- og starfsmannasviöi Háskóla íslands.
142 Læknablaðið 2001/87