Læknablaðið - 15.02.2001, Blaðsíða 42

UMRÆÐA & FRÉTTIR / FRÁ STJÓRN LÍ
hin raunverulega afstaða hans væri til viðræðn-
anna. Sagði hann þar, að Læknafélag íslands væri
enginn formlegur samningsaðili, það væri gott
fyrir ímyndina að standa í þessum viðræðum og að
það þjónaði alls ekki hagsmunum LÍ að samningar
tækjust.
Á þeim fundum, sem í hönd fóru, en þá sátu
auk Sigurbjörns, Einars og Kristjáns þeir Jón
Snædal, varaformaður LÍ og Sigurður Guðmunds-
son, landlæknir, var staðfest, að umræddir samn-
ingar við heilbrigðisstofnanir væru á næsta leiti.
Jafnframt lýstu fulltrúar IE áhyggjum sínum yfir
að samningarnir gætu tafið þessar viðræður við LÍ
og vildu frá tryggingu fyrir að sú yrði ekki raunin.
Formaður LÍ lýsti því þegar yfir að hann gæti ekki
ábyrgst, hvað á eftir myndi fylgja en féllst á að yfir-
lýsing frá IE um viðræðurnar við LÍ samhliða
þessum samningum gæti mildað viðbrögð LÍ við
þeim. Ekki hefur enn frést að slík yfirlýsing hafi
verið gefin þann 19. desember s.l. norður á
Akureyri, þannig að einhver tæki eftir.
Hins vegar lét forstjóri ÍE hafa eftir sér eftir-
farandi í dagblaðinu Degi varðandi viðræðurnar:
„Til dæmis tók siðanefnd Læknafélagsins fyrir
kæru á mínar hendur vegna ummæla, sem ég hafði
látið falla í tveggja manna tali við mann frá
Læknafélaginu fyrir fund nokkurn sem haldinn
var í marsmánuði. Það er ósköp erfitt að halda
áfram sáttaviðræðum þegar annar aðili nálgast
þær ekki með meiri einlægni en svo að við-
ræðurnar leiði til kærumála. Ég hef því séð mig
tilneyddan til að halda mig svolítið frá þessu og
það er meðal annars ástæðan fyrir því að málið
hefur ekki unnist hraðar en raun ber vitni.“
Um þetta skal það eitt sagt, að formaður LÍ er
eini aðili frá félaginu, sem átt hefur í viðræðum við
forstjóra ÍE frá því í aprfl og fram í desember.
Forstjóra IE er fullkunnugt um að með þessu tók
formaðurinn allnokkra persónulega áhættu til að
gera hinum fyrrnefnda aðstæðurnar bærilegri í
ljósi þess máls, sem hann minnist á. Aldrei var á
þetta minnst, sem meinbugi á samkomulagi og því
síður ástæðu fyrir óhóflegum drætti á viðbrögðum
IE í viðræðunum hvað eftir annað. Það er líka
öllum læknum fullljóst, að stjórn LÍ getur ekki og
má ekki hafa nein áhrif á málarekstur fyrir
Siðanefnd. Þess utan má geta, að það mál, sem um
er rætt, kom aldrei til kasta stjórnarinnar vegna
meints vanhæfis hennar.
í ljósi þessara atburða og annarra uppákoma í
samskiptunum við ÍE ákvað formaður að aflýsa
samningafundi með ÍE þ. 8. janúar og leggja málið
í heild sinni fyrir stjórnina til frekari meðferðar.
Það er skoðun stjórnar LI að grundvöllur
frekari viðræðna sé mjög veikur og trúnaður milli
aðila lítill ef ekki brostinn. Það samkomulag, sem
stefnt var að, krefst fullkomins trausts milli LÍ og
ÍE, þar sem engir einstaklingar eða stofnanir
þjóðfélagsins eru lagalega í þeirri stöðu að geta
haft eftirlit með því eða séð um að það gangi eftir.
Þetta traust er því miður ekki fyrir hendi. Því er
þessum viðræðum lokið.
Stefna aðalfundar LI, sem mörkuð var á
ísafirði í liðnum ágústmánuði er alveg skýr.
Hún er
• að breyta skuli lögum um miðlægan gagnagrunn á
heilbrigðissviði, þannig að gert verði ráð fyrir
skriflegu samþykki einstaklinga fyrir flutningi
upplýsinga úr sjúkraskrám í grunninn
• að fá sérleyfishafann til að fylgja þessari megin-
reglu verði lögum ekki breytt.
Stjórn LÍ mun áfram vinna eftir þessari
stefnumörkun á innlendum og erlendum vett-
vangi. Þau drög að reglum um gagnagrunna, sem
liggja fyrir WMA, gera ráð fyrir skriflegu sam-
þykki annars vegar og förgun gagna að ósk
sjúklings hins vegar. Af öðrum fréttum úr erlendri
umræðu um mannréttindi af þessum toga, virðist
sem hún sé á fleygiferð og því mikilvægt fyrir
íslenska lækna að njörva ekki afstöðu sína við
siðferðilegar úrlausnir, sem kunna að verða úr-
eltar von bráðar. Það er og hefur verið skoðun
stjórnar LI að einstakir læknar geti tekið þátt í
málarekstri fyrir dómstólum til að ná markmiðum
sínum, sýnist þeim sú leið vænleg til árangurs.
Sú leið er auðvitað fær, að Islensk erfðagreining
taki einhliða ákvörðun um að fara að þeim
hugmyndum, sem hún hefur annars vegar lýst
áhuga á, þ.e. að leita skriflegs samþykkis og hins
vegar gert sjálf tillögu um, þ.e. að hægt verði að
eyða gögnum í grunninum. Þetta ætti að vera
hægur vandi fyrir IE úr því, sem komið er.
Það er eðlilegt og raunar mjög mikilvægt að
læknar haldi skoðunum sínum á loft þrátt fyrir þá
samninga, sem heilbrigðisstofnanir, sem þeir vinna
við, kunna að gera. Það er borgaraleg skylda
okkar. Fari stjórnir heilbrigðisstofnana gegn
þessum skoðunum í skjóli laga verður svo að vera.
Þær verða að bera ábyrgð á því. Læknar verða
ekki neyddir til að taka þátt í því óhappaverki.
Með félagskveðju f.h. stjórnar LÍ,
Sigurbjörn Sveinsson
138 Læknablaðið 2001/87