Læknablaðið - 15.02.2001, Blaðsíða 72

UMRÆÐA & FRÉTTIR / TRYGGINGAMÁL
Hóptrygging lækna
Af starfi nefndar Læknafélags íslands
Stjórn Læknafélags Íslands hefur skipað nefnd
til að fjalla um tryggingamál lækna. í nefndinni eiga
sæti læknarnir Guðmundur Helgi Þórðarson, ísak G.
Hallgrímsson og Guðmundur Jón Elíasson, sem
jafnframt er formaður nefndarinnar.
í skipunarbréfi frá Læknafélagi íslands dag-
settu 14.06.2000 stendur: „Eftir umræður í stjórn
LÍ um tryggingamál lækna var ákveðið að skipa
nefnd til að fjalla um þau mál. Guðmundur Helgi
Þórðarson, fyrrverandi heilsugæslulæknir fjallaði
um hóptryggingu lækna í Læknablaðinu í vetur og
var það tilefni til umræðna í stjórn LÍ um
tryggingamál lækna.“
Nefndarmenn öfluðu gagna víða, hjá Lækna-
félagi íslands, Sameinaða líftryggingafélaginu og
frá Læknafélögum Svíþjóðar, Noregs og Dan-
merkur, auk upplýsinga um hóptryggingar verka-
lýðsfélaga á Norðurlöndum.
Staðan í hóptryggingunni
Hvað varðar hóptryggingu lækna hefur komið í ljós
að 14 aðilar eru enn tryggðir samkvæmt eldri hóp-
tryggingu en þar mun einungis vera um líftryggingar
að ræða.
í nýju tryggingunni (frá 1995) eru 438 tryggðir,
þar af 295 læknar og 143 makar þeirra í líf-
tryggingu. Læknarnir skiptast þannig eftir aldurs-
hópum: 92 eru 25-39 ára, 191 er 40-54 ára og 12 eru
55-67 ára.
Fram kemur í bréfi frá Sameinaða líftrygg-
ingafélaginu að frá því að nýi samningurinn tók
gildi árið 1995 hafa tveir læknar fengið synjun um
aðild og einn fengið frestun í tvö ár. Fimm læknar
greiða hærra iðgjald en iðgjaldaskráin segir til um.
Sjö læknar hafa hætt við tryggingartöku vegna
álags á iðgjaldið og sjö hafa hætt við af öðrum
ástæðum til dæmis ekki sinnt því að fara í
læknisskoðun eða ekki svarað viðbótarspurn-
ingum félagsins um heilsufar.
Álit nefndarinnar
Af þeim gögnum sem fyrir liggja og af þeim viðræð-
um sem nefndarmenn hafa átt við þá sem þekkja til
tryggingamála virðist ljóst að hóptryggingin sem í
gildi er fyrir Læknafélag íslands er á góðum kjörum
fyrir þá sem trygginguna fá. Ekki er um skyldu-
tryggingu að ræða og því er það undir hverjum og
einum einstaklingi komið hvort hann kaupir trygg-
inguna og greiðir iðgjald. Mikill eðlismunur er á
skyldutryggingu þar sem allur hópurinn er tryggður
eða þegar um fijálst val er að ræða. Þannig er lækkun
iðgjalda fyrst og fremst fengin með því að töluverðar
líkur eru á því að margir læknar muni tryggja sig og
að þeir sem eru í meiri heilsufarsáhættu verða ekki
tryggðir. Ekki er fyrirfram skilgreindur allur hópur
lækna í Læknafélagi íslands. Þannig er í raun mjög
eðlilegt að tryggingafélagið vilji fá heilsufarsupp-
lýsingar hvers þess einstaklings sem vill gerast aðili
að hóptryggingunni. í raun er því ekki mögulegt að
gera athugasemd við það.
Af framangreindum tölum, kemur í ljós að fáir
læknar greiða hærra iðgjald og ekki hefur mörgum
verið synjað um tryggingar. Hlutskipti þessara
lækna hlýtur þó að skipta okkur máli og verður því
eindregið að hvetja félaga til þess að gerast aðilar
að hóptryggingunni hið allra fyrsta eftir útskrift.
Hvorki með hóptryggingu né öðrum tryggingum
er unnt að vænta þess að mögulegt sé að tryggja
eftir á. Þess vegna er mikilvægt að læknar eins og
aðrir gerist aðilar að tryggingunni hið fyrsta eftir
útskrift.
í Svíþjóð eru hóptryggingar í aðalatriðum
þrenns konar hjá verkalýðsfélögum.
í fyrsta lagi skyldutrygging sem nær til allra
félagsmanna. Iðgjaldið er þá hluti af félagsgjaldinu
og tekur tryggingin gildi um leið og félagsmaður
byrjar að greiða félagsgjald.
/ öðru lagi er um að ræða sjálfkrafa aðild með
fyrirvara sem felur í sér að tryggingin nær til allra,
einstaka félagsmenn hafa þó rétt á að afþakka
aðild fyrir sitt leyti og geta þannig lækkað félags-
gjaldið sitt.
/ þriðja lagi er um að ræða frjálsa aðild.
Einstakir félagsmenn verða þá sjálfir að kaupa
tryggingu hjá tryggingafélaginu á sérstökum kjör-
um sem stéttarsambandið hefur samið um. Þó er
ekki heimilt að hafna aðild að tryggingunni.
Læknafélagið hefur samið um sérstök kjör við
Sameinaða Líftryggingafélagið um hóptrygging-
una, en öllum er ekki tryggð aðild. Hópurinn er
því alls ekki skilgreindur fyrirfram og ekki hægt að
ætlast til að tyggingafélagið taki alla áhættu af
heilsufari frjálsra tryggingakaupenda og skiljan-
legt er að undanfarandi sé könnun á heilsufari og
jafnvel læknisskoðun.
Niðurstaöa nefndarinnar
Nefndin kemst að þeirri niðurstöðu að trygginga-
168 Læknablaðið 2001/87