Læknablaðið - 15.02.2001, Blaðsíða 64

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SÉRFRÆÐINÁM í SVÍÞJÓÐ
Sérfræðinám í Svíþjóð
- Vænn kostur -
Kristín Huld
Haraldsdóttir1,
Tómas
Guðbjartsson2
‘Handlækningdeild
Háskólasjúkrahússins í Lundi.
Fágelhundsvágen 62,226 53
Lund, Sverige. Netfang:
kristin.huld-
haraldsdottir@skane.se
:Hjarta- og lungnaskurödeild
Háskólasjúkrahússins í Lundi.
Netfang:
tomas.gudbjartsson@lund.mail.
telia.com
Inngangur
ÍSLENSKIR LÆKNAR HAFA í ÁRATUGI SÓTT framhalds-
menntun í læknisfræði til Svíþjóðar, fleiri en til
nokkurs annars lands. í byrjun níunda áratugarins
dró úr straumi íslenskra lækna samfara versnandi
efnahagsástandi og atvinnuleysi meðal sænskra
lækna. Síðustu tvö árin hefur íslenskum læknum aftur
fjölgað í Svíþjóð, enda hefur efnahagsástand batnað
til muna og skortur er á læknum í flestum
sérgreinum. Sérnámið hefur einnig verið endur-
skipulagt og er nú á flestum stöðum betur skipulagt
og markvissara en áður. Sérnám í Svíþjóð verður því
að teljast góður kostur.
Stærst Noröurlanda
Svíþjóð er stærst Norðurlanda eða 450 þúsund km2
og þar búa 8,9 milljónir manna, þar af 1,5 milljónir af
erlendu bergi brotnir. Til samanburðar eru íbúar í
Danmörku og Finnlandi í kringum 5 milljónir í hvoru
iandi fyrir sig og rúrnar 4 milljónir í Noregi.
Þéttbýlustu svæði Svíþjóðar eru Skánn í suðri og
svæðið umhverfis höfuðborgina Stokkhólm, en hún
er jafnframt stærsta borg landsins með 663 þúsund
íbúa. Næst kemur Gautaborg með tæplega 430
þúsund íbúa en Málmey (230 þúsund) og Uppsalir
(158 þúsund) korna þar á eftir.
Svíþjóð er háþróað iðnríki og þjóðarframleiðsla á
íbúa er með því hæsta sem gerist. Járngrýti og
víðáttumiklir skógar eru mikilvægar náttúruauðlindir
en aðalatvinnuvegir eru málm- og vélaiðnaður auk
þjónustugreina. Svíþjóð er lýðræðisríki með þing-
bundinni konungsstjórn og 1. janúar 1995 gengu
Svíar í Evrópusambandið. Þegar þetta er ritað eru
jafnaðarmenn við stjórn en þeir hafa setið lengst í
stjórn frá lokum seinni heimsstyrjaldar.
Sænskt þjóðfélag er að rnörgu leyti svipað því
íslenska en flestum ber saman um að hugsanaháttur
Svía sé nokkuð frábrugðinn þeim íslenska. Mikið er
gert fyrir börn og fjölskyldufólk og skólakerfið er
mjög vel skipulagt. Verðlag er heldur lægra en á
íslandi en þó munar ekki miklu. Laun eru að jafnaði
hærri en á íslandi fyrir sambærileg störf og afkoman
því síst lakari. Á móti kemur að þjónusta er dýrari.
Uppbygging sænska heilbrigöiskerfisins
í Svíþjóð er mjög virkt en jafnframt eitt dýrasta
heilbrigðiskerfi í heimi. Undanfarin 10 ár hefur verið
reynt að stemma stigu við sívaxandi kostnaði með
Markmið okkar með þessum skrifum er að kynna
unglæknum og læknanemum framhaldsnám í
Svíþjóð en um leið veita þeim sem eru á leið
þangað í sérnám hagnýtar upplýsingar varðandi
umsóknir og flutninga. Þessi grein er að hluta til
byggð á eldri grein sem annar höfunda (TG)
skrifaði í Læknablaðið árið 1994 (1). Upplýsingar
í þeirri grein eru margar hverjar úreltar í dag og
því ástæða að skrifa nýja grein um sama efni.
niðurskurði fjárveitinga en Svíar vörðu 8,8% af
vergri þjóðarframleiðslu til heilbrigðismála árið
1997, sem er heldur meira en hér á landi og á hinum
Norðurlöndunum þar sem hlutfallið er í kringum
8%. í meginatriðum er uppbygging sænska heil-
brigðiskerfisins svipuð og á íslandi, það er að segja
heilbrigðisþjónusta er rekin fyrir opinbert fé og allir
þegnar eiga sama rétt til hennar, óháð tekjum.
I stórum dráttum er um ferns konar sjúkrahús að
ræða í Svíþjóð. I fyrsta lagi eru svokölluð svæðis-
sjúkrahús (regionssjukhus) en landinu er skipt upp í
svæði (region) og þjóna þessi sjúkrahús hvert sínu
svæði. Þar er að finna flest allar sérgreinar. Dæmi um
svæðissjúkrahús eru sjúkrahúsin í Örebro og Lundi. í
öðru lagi eru háskólasjúkrahús (universitetssjukhus),
sem tengjast háskólunum sex; í Stokkhólmi, Gauta-
borg, Lundi, Linköping, Uppsölum og Umeá. Há-
skólasjúkrahúsin sinna bæði kennslu og rann-
sóknum. Sjúkrahús geta þannig verið bæði háskóla-
og svæðissjúkrahús, til dæmis sjúkrahúsið í Lundi. í
þriðja lagi má nefna svokölluð Central lasarett eða
Lanssjukhus en þau eru deildaskipt með flestum
sérgreinum og upptökusvæði sem oftast er í kringum
250 þúsund manns. Sjúkrahúsin í Helsingjaborg og
Kristianstadt eru dæmi um Lanssjukhus. Loks má
nefna Lansdelsjukhus (Regional lasarett) en þau eru
yfirleitt tiltölulega lítil sjúkrahús með bæði hand- og
lyflækningadeild auk móttökudeilda fyrir aðrar
sérgreinar, svo sem HNE og krabbameinslækningar.
í Landskrona og Ángelholm eru Lansdelsjukhus.
Uppbygging sérfræðinámsins.
Hægt er að leggja stund á flestar sérgreinar
læknisfræðinnar í Svíþjóð en samkvæmt sænskum
reglum er lengd sémáms minnst fimm ár. Uppbygg-
ing sémámsins er oftast innan blokkarkerfis þannig
að hægt er að ljúka náminu á sömu stofnun eða innan
160 Læknablaðið 2001/87