Læknablaðið - 15.02.2001, Qupperneq 41

UMRÆÐA & FRÉTTIR / AF SJÓNARHÓLI STJÓRNAR
aðgangur að heilbrigðisþjónustu. Önnur rök sem
notuð eru á móti einkreknum sjúkrastofnunum, eru
að ríkið (skattborgararnir) borgi þetta allt: laun, hús
og tæki. Þetta er rétt, fyrir þetta er greitt með
sköttum, sem sjúklingarnir hafa þegar greitt ríkinu
fyrir væntanlega heilbrigðisþjónustu og þaðan koma
peningamir. Alveg eins og rekstur Háskólasjúkra-
hússins er kostaður af ríkinu. Hlutverk kaupandans,
það er ríkisins, á að vera að nýta fjármunina sem best
til að þjóna skattborgurunum.
Önnur rök hafa verið þau, að þá verði skortur á
menntuðu fólk til að sinna störfum á ríkisspítölum.
Að mínu áliti eru þetta ekki haldbær rök. Fáist fólk
ekki til vinnu þá er eitthvað að í vinnuumhverfinu og
vinna þess væntanlega ekki metin að verðleikum.
Séu ekki fyrir hendi valkostir um vinnustaði og
vinnuumhverfi í heilbrigðisgeiranum, er mikil hætta
á að það verði atgervisflótti úr til dæmis læknis- og
hjúkrunarfræði. Þetta fólk fer að vinna erlendis eða
við önnur störf og þeim fækkar sem leggja þetta nám
fyrir sig.
Ég man nú reyndar ekki til þess að þessi rök hafi
verið notuð gegn hinu nýja óskabarni þjóðarinnar
Islenskri erfðagreiningu, sem hefur dregið til sín
fjölda fólks úr heilbrigðisgeiranum, en góðu heilli
fjölgað valkostum fyrir fagfólk.
Einnig hafa heyrst þau rök að með aukinni starf-
semi utan sjúkrahúsveggjanna, dragi úr möguleikum
til kennslu heilbrigðisstétta. Þetta hefur ekki verið
raunin með þá einkreknu læknastöð Röntgen
Dómus þar sem ég vinn. Við höfum frá upphafi tekið
fullan þátt í menntun röntgentækna bæði bóklegri og
verklegri. Það sama á við um læknanema síðustu tvö
ár, þannig að það er allt hægt ef vilji til samvinnu er
fyrir hendi.
Þá hafa þau rök verið dregin fram að einkastofur
sinni aðeins því auðvelda og ódýra.
Meðan ekki má einkareka samfellda sólarhrings-
þjónustu (einkasjúkrahús) hlýtur það að setja
starfseminni utan ríkisspítala ákveðin takmörk.
Öryggi og gæði og er jú það sem við viljum öll hafa í
fyrirrúmi.
Annað vandamál er að í sjúkrahúsrekstri hér á
landi er ennþá lítið vitað um endanlegan kostnað við
einstakar aðgerðir. Allt er einfaldlega greitt af
skattpeningum og sett í eina hít. Ef fjárveiting dugir
ekki lendir aukakostnaðurinn á eigandanum og
rekstraraðilanum, ríkinu. Þessi aðferð í rekstri
gengur ekki í einkarekstri.
Erlendis er þessi kostnaðargreining víðast til
staðar. Þar eru flóknar og dýrar aðgerðir gerðar á
einkareknum sjúkrahúsum jafnt sem ríkisreknum
Mín skoðun er sú að bæði ríkis- og einkarekstur
eigi rétt á sér innan heilbrigðiskerfisins.
Ég tel að sé báðum rekstrarformum veitt
brautargengi muni það stuðla að gæðaþjónustu, auka
hagkvæmni og flýta fyrir nýjungum og auka
starfsánægju.
Það er engin ástæða til annars en að nýta kosti
beggja rekstrarforma í sátt og samlyndi án þess að
níða skóinn hver af öðrum.
Islenskrar erfðagreiningar
sameiginlegan skilning á því, hvernig fara ætti með
upplýsingar úr sjúkraskrám, sem fluttar yrðu í
gagnagrunn án samþykkis, þ.e. fyrir D-dag og í
annan stað hvenær þessi dagur yrði. Formaður LÍ
bauð forstjóra IE að gera tillögur um þetta fyrir
sitt leyti enda lágu sjónarmið Læknafélagsins fyrir
frá því í maímánuði. Seinni fundur þessara aðila
var 2. október og kom þá í ljós að ekkert lá fyrir frá
hendi ÍE um þessi mál, en látið í veðri vaka að það
gæti orðið strax daginn eftir.
Þegar komið var fram í desember og ekkert
hafði heyrst frá ÍE lýsti formaður LÍ óánægju sinni
og óróleika með gang mála í tölvupósti til stjórn-
arinnar og með afriti til landlæknis. Kom m.a. fram
í því bréfi, að svo virtist, sem IE væri í óða önn að
undirbúa samninga við fyrstu heilbrigðisstofnan-
irnar án þess að taka nokkurt tillit til þessara við-
ræðna eða gera ráð fyrir fyrirvörum þeim tengd-
um. Væri það fullkomlega óeðlilegt að undirrita
samninga við heilbrigðisstofnanir um afhendingu
heilsufarsupplýsinga úr sjúkraskrám, þegar við-
ræður stæðu yfir um grundvallarforsendur, sem
afhending þessi ætti að hvíla á. Var þeirri skoðun
lýst í bréfinu, að þessi þróun mála gæti ekki annað
en skaðað þann trúnað, sem þó hefði ríkt í við-
ræðunum þrátt fyrir ágreining.
Brá svo við að Kristján Erlendsson, starfs-
maður IE, hafði samband daginn eftir og lagði til
að viðræðunum yrði haldið áfram sem fyrst. Þann
12. desember fékk LI síðan bréf frá forstjóra IE,
þar sem hann tilkynnti að hann myndi ekki koma
að þessu sjálfur og hefði falið Kristjáni og Einari
Stefánssyni, prófessor, sem þá var einnig orðinn
starfsmaður ÍE, að annast þessar viðræður. Tveim
dögum áður hafði Kári tjáð sig í sjónvarpsþætti,
þannig að ekki fór á milli mála að okkar mati hver
Læknablaðið 2001/87 137