Læknablaðið - 15.02.2001, Blaðsíða 69

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SÉRFRÆÐINÁM í SVÍÞJÓÐ
/ sérfrœðináminu er mikil áhersla lögð á þáltlöku lœkna í
rannsóknum og flestum reynist auðvelt að tvinna saman
rannsóknarstörf og klínískt nám. Mikil gróska er í
rannsóknum í lœknisfrœði og Svíar eru framarlega bœði
innan klínískra rannsókna og grunnrannsókna.
Mynd: Háskólasjúkrahúsið í Lundi.
íslenskar krónur við dagvinnulaunin. Oft er þó greitt
fyrir vaktir í formi fría, að minnsta kosti að hluta (sjá
betur síðar). Greiðslur fyrir vaktir eru því ekki jafn
stór hluti af heildarlaununum eins og á íslandi. I
þessu sambandi er rétt að árétta að samanburður á
launum á milli landa er óviss mælikvarði á afkomu.
Sumarfrí er yfirleitt fimm vikur en að auki eru
vaktavinnufrí sem eru þá hluti af greiðslu fyrir vaktir.
Víða er þess krafist að læknar taki helming til tvo
þriðju fyrir vaktir út í fríum en afganginn í peningum.
Á sumum deildum er þó hægt að taka allt út í
peningum. Vaktavinnufrí eru betri en hér á landi. Sé
gert ráð fyrir að um það bil tveir þriðju hlutar af
greiðslu fyrir vaktir séu teknir út í fríi og vaktir séu
fjórar til fimm á mánuði þýðir þetta einnar viku frí á
fimm til sex vikna fresti. Þetta frí er til dæmis hægt að
nota til vísindarannsókna en oft er hægt að semja við
yfirmenn um að safna upp vaktavinnufríum og vinna
annars staðar um tíma.
Skattar hafa síðustu ár lækkað umtalsvert í Sví-
þjóð og eru nú í kringum 30% af fyrstu 200.000 SKR
en 55% eftir það. Hjón eru ekki samsköttuð, heldur
hver og einn sér. Ef byrjað er að vinna þegar liðið er
á árið er hægt að sækja um skattajöfnun (eyðublað
hjá skattemyndigheten). Er þá reiknað út hversu
mikinn skatt viðkomandi á að borga miðað við laun
Tafla III. Gagnleg netföng í Svíþjóð.
Skattayfirvöld: www.rsv.se
Tollur: www.tullverket.se
Tryggingastofnun/sjúkrasamlag: www.fk.se
Fasteignir: www.hemnet.se
Fasteignir: www.bovision.se
Bllasala á netinu: www.bytbil.com
Bifreiðaskoðun: www.bilprovningen.se
Upplýsingasíöa: www.sweden.com
Upplýsingasíða: www.evreka.com
Upplýsingaslða: www.gulasidorna.se
og þannig jafnað út fyrir þá mánuði sem viðkomandi
vinnur ekki. Eyðublaðinu er síðan skilað á launadeild
spítalans.
Vinnuvika sérfræðinga er 43-48 klukkustundir á
viku en læknar í sérnámi (underlakare) eiga yfirleitt
að vinna 40-45 stundir á viku. Yfirleitt er ekki greitt
sérstaklega fyrir yfirvinnu. Unnið er frá mánudegi til
föstudags en sums staðar er hætt fyrr á föstudögum til
þess að bæta upp fyrir vinnutíma sem er lengri en átta
klukkustundir fyrr í vikunni. Á flestum stöðum er frí
að minnsta kosti síðari hluta dags eftir vakt en vaktir
eru yfirleitt mjög annasamar. Vinnutími er oftast frá
kl. 07:30 til 17 með hálfri til einni klukkustund í mat
sem ekki telst til vinnutímans.
Laun heilsugæslulækna eru yfirleitt sambærileg
launum sjúkrahúslækna. Ekki er greitt sérstaklega
fyrir afköst eins og í Noregi. Sumarfrí eru einnig
sambærileg en víða er greitt að fullu fyrir vaktir í
peningum og vaktavinnufrí því styttri.
Trygginga-, félags- og skólakerfi
Svíar búa við mjög öflugt trygginga- og félagskerfi,
sennilega það besta á Norðurlöndum. Almenna
tryggingakerfið veitir fslendingum í Svíþjóð sömu
réttindi og skyldur og Svíum á grundvelli gagn-
kvæmra milliríkjasamninga.
Barnabætur hafa lækkað á síðasta ári og eru nú
um 7.300 íslenskar krónur á mánuði fyrir hvert barn
og eru greiddar út mánaðarlega. Eftir að komið er út
verður að snúa sér sem fyrst til sjúkrasamlagsins skrá
sig þar og sækja um bamabætur. Fæðingarorlof og
aðrar félagslegar bætur er einnig hægt að sækja um
hjá sjúkrasamlaginu. Rétt er að ítreka það að best er
að skrá sig hjá sjúkrasamlaginu sem fyrst eftir að
komið er út því annars er hætt við að bætur tapist eða
rými. Feður eiga rétt á tveggja vikna fríi á fullum
launum við fæðingu barna sinna.
Leiti maki að vinnu getur hann leitað til atvinnu-
miðlunar í viðkomandi bæjarfélagi (arbetsförmed-
lingen) og skráð sig þar. Rétt er að kynna sér vel
hvaða vottorð/gögn þarf að taka með sér áður en
haldið er utan og þá sérstaklega með tilliti til gildandi
milliríkjasamninga milli íslands og Svíþjóðar. í dag er
hægt að fá fluttan rétt á atvinnuleysisbótum á milli
Svíþjóðar og fslands en eingöngu ef viðkomandi
gengur í sænskt fagfélag innan fjögurra vikna frá því
hann flytur til Svíþjóðar og yfirfærir síðan réttindi sín.
Þannig er skynsamlegt fyrir maka að verða sér úti um
vottorð frá fagfélögum á íslandi og staðfestingu á
tekjum síðastliðins árs áður en haldið er út.
Yfirleitt er meira framboð á barnaheimilis-
plássum en á íslandi en það er þó mismunandi eftir
stöðum. Greiðslur fyrir barnaheimilispláss eru oftast
tekjubundnar og eru víða 5-7% af heildarlaunum.
Best er að sækja um dagvistarpláss í tíma. Yfirleitt er
nokkur bið í háskólabæjum. Valið stendur aðallega á
milli tveggja kosta; barnaheimilis og dagmæðra. Dag-
Læknablaðið 2001/87 165