Læknablaðið - 15.02.2001, Síða 32

FRÆÐIGREINAR / HJARTALÆKNINGAR
Tafla 1. Grunneinkenni og áhættuþættir hjarta- og æöasjúkdóma meöal sjúklinga sem lögöust inn á Sjúkrahús Reykjavíkur (SHR) og Landspítalann (LSP) áriö 1996.
SHR LSP P
Fjöldi, n 181 170
Kyn (% karla) 66,3 70,0 0,49
Meðalaldur, ár 69,6 65,9 0,003
Hámarks CK-MB, mmól/l 113,0 123,6 0,64
Reykingar, % 66,4 66,2 1,00
Háþrýstingur, % 35,8 55,6 0,001
Sykursýki, % 9,6 14,7 0,216
Hækkaöar blóöfitur, % 21,2 21,4 1,00
Jákvæð ættarsaga, % 44,6 57,7 0,055
p=0.004 p=0.001 p=0.191
n
ASA B-antag. Ca-antag. Nitrates. Thromb.
Mynd 1. Samanburður á
notkun hjartalyfja milli
Sjúkrahúss Reykjavíkur
(SHR) og Landspítalans
(LSP) 1996.
ASA= asetýlsalisýlsýra,
B-anlag. = fi-hamlar,
Ca-antag. =
kalsíumhamlar,
Thromb. = segaleysilyf.
að sjúklingar með brátt hjartadrep hafi fengið mis-
munandi meðferð eftir því hvort þeir lögðust inn á
Sjúkrahús Reykjavíkur eða Landspítalann. Þessi
munur kallar á aukna samhæfingu í starfsemi hjarta-
deilda sjúkrahúsanna og gerð klínískra leiðbeininga.
Inngangur
Meðferð sjúklinga eftir bráða kransæðastíflu hefur
mikil áhrif á horfur þeirra (1-7). Meðferðin byggist
annars vegar á lyfjum þar sem asetýlsalisýlsýra, B-
hamlar og segaleysilyf eru einna mikilvægust og hins
vegar á aðgerðum til að auka aftur blóðflæði um
þrengdar kransæðar með kransæðavíkkunum í
hjartaþræðingu og kransæðahjáveituaðgerðum.
Þekkt er að notkun þessara síðari meðferðarúrræða
fer að hluta til eftir tækjavæðingu sjúkrahússins þar
sem sjúklingur leggst inn í kjölfar greiningar (8).
Þannig eru kransæðavíkkanir og -hjáveituaðgerðir
meira notaðar á þeint sjúkrahúsum þar sem þessar
aðgerðir eru framkvæmdar. Aftur á móti beita
læknar sjúkrahúsa, sem ekki hafa þessa aðstöðu,
lyfjameðferð í ríkari mæli. Þrátt fyrir þennan mun
hefur ekki tekist að sýna fram á mun á lífslíkum
sjúklinga eftir því hvar þeir leggjast inn.
Eftir að hafa gert upp horfur íslenskra sjúklinga
eftir bráða kransæðastíflu (1,2) lék okkur forvitni á
að kanna hvort munur hafi verið á meðferð og
horfum sjúklinga á stóru sjúkrahúsunum í Reykjavík
árið 1996 þar sem kransæðavíkkanir í hjartaþræðingu
og kransæðahjáveituaðgerðir voru aðeins fram-
kvæmdar á Landspítalanum, nú Landspítala Hring-
braut.
Efniviður og aðferðir
Fundnir voru allir sjúklingar sem útskrifuðust eftir að
hafa greinst með bráða kransæðastíflu (ICD-9:410) á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur (SHR) og Landspítalanum
(LSP) með tölvuleit í gagnasöfnum spítalanna. Farið
var yfir sjúkraskrár þeirra og þeir útilokaðir frá rann-
sókninni sem ekki höfðu sannanlega fengið krans-
æðastíflu, það er höfðu hvorki ST-breytingar á
hjartalínuriti né hækkun hjartaensíma (CK-MB) yfir
15 pg/l. Þeir sent létust innan sólarhrings frá innlögn
voru einnig útilokaðir þar sem reglur um innritun
þeirra sjúklinga sem létust eftir endurlífgunartil-
raunir á bráðamóttöku voru ekki samræmdar milli
sjúkrahúsanna.
Skráð voru á sérstakt eyðublað: aldur, kyn,
upplýsingar um helstu áhættuþætti eins og þeir vou
skráðir í sjúkraskrá (reykingar, sykursýki, sermis-
kólesteról yfir 7,0 pmól/1, fjölskyldusaga um krans-
æðasjúkdóma og háþrýstingur) einnig voru skráð lyf
við innlögn og útskrift, hvort sjúklingur fengi
segaleysimeðferð (með tPA eða streptókínasa) auk
hámarks CK-MB mælingar í blóði. Afdrif sjúklinga
einu ári eftir innlögn voru könnuð. Upplýsingar um
endurinnlagnir vegna hjartasjúkdóma og kransæða-
víkkana í hjartaþræðingu og kransæðahjáveituað-
gerða fengust frá tölvudeildum spítalanna, en upp-
lýsingar um dánarorsök og dánardægur fengust hjá
Hagstofu Islands.
SPSS forritið var notað við alla tölfræðiút-
reikninga. Beitt var kí-kvaðratsprófi eða nákvæmni-
prófi Fishers við samanburð á tveimur hópunt, eftir
því sem við átti, en log rank prófi til að meta mun á
dánartíðni hópa.
Leyfi til rannsóknarinnar fékkst frá siðanefndum
Sjúkrahúss Reykjavíkur og Landspítalans og hjá
Tölvunefnd Dómsmálaráðuneytisins í samræmi við
lög um rannsóknir á heilbrigðissviði og reglugerð um
réttindi sjúklinga.
Niöurstöður
Grunneinkenni og áhættuþættir sjúklinga sem
lögðust inn á Sjúkrahús Reykjavíkur og Land-
spítalann eru sýnd í töflu I.
Meðal sjúklinga á Landspítalanum útskrifuðust
81,9% á asetýlsalisýlsýru á móti 71,2% á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur (p=0,021). B-hamlar voru notaðir hjá
68,1% sjúklinga á Landspítalanum við útskrift á móti
56,5% sjúklinga á Sjúkrahúsi Reykjavíkur (p=0,028).
Kalsíumhamlar voru notaðir hjá 16,3% sjúklinga á
Landspítalanum við útskrift á móti 29,4% sjúklinga á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur (p=0,004). Nítröt voru notuð
hjá 50,6% sjúklinga á Landspítalanum við útskrift á
128 Læknablaðið 2001/87