Læknablaðið - 15.02.2001, Blaðsíða 33

FRÆÐIGREINAR / HJARTALÆKNINGAR
móti 75,7% sjúklinga á Sjúkrahúsi Reykjavíkur
(p<0,001) (mynd 1). Alls fengu 27% sjúklinga sem
komu á Landspítalann með bráða kransæðastíflu
segaleysilyf en 21% á Sjúkrahúsi Reykjavíkur
(p=0,191). Ekki reyndist munur á notkun angíótensín
breyti (converting) ensímhamla, digoxíns, þvagræsi-
lyfja eða lyfja við hjartsláttartruflunum (mynd 2).
Á fyrsta ári eftir innlögn fóru 43,2% sjúklinga á
Landspítalanum í hjartaþræðingu með blásningu en
32,3% sjúklinga á Sjúkrahúsi Reykavíkur (p<0,05).
Á fyrsta ári eftir innlögn fóru 32,4% sjúklinga á
Landspítalanum í kransæðavíkkun með blásningu en
13,3% sjúklinga á Sjúkrahúsi Reykavíkur (p<0,001).
Á sama hátt fóru 10% sjúklinga af Landspítalanum í
kransæðahjáveituaðgerð á fyrsta ári frá innlögn en
11% sjúklinga á Sjúkrahúsi Reykjavíkur (p=0,75)
(mynd 3). Meðaltími frá innlögn að kransæðavíkkun
með blásningu var 41 dagur á Landspítalanum en 51
dagur hjá sjúklingum Sjúkrahúss Reykjavíkur
(p=0,001). Meðaltími frá innlögn að kransæða-
hjáveituaðgerð var 156 dagar á Landspítalanum en
126 dagar á Sjúkrahúsi Reykjavíkur (p=0,44).
Eins árs dánarhlutfall reyndist vera 17,7% meðal
sjúklinga á Landspítalanum en 20,8% meðal
sjúklinga á Sjúkrahúsi Reykjavíkur (p=0,55). Sam-
eiginlegt dánarhlutfall og hlutfall sjúklinga sem fengu
endurtekna kransæðastíflu innan árs var 18,5%
meðal sjúklinga á Landspítalanum en 24,9% meðal
sjúklinga á Sjúkrahúsi Reykjavíkur (p=0,20).
Meðallegutími sjúklinga eftir bráða kransæða-
stíflu var 15,1 dagur á Landspítalanum en 14,3 dagar
á Sjúkrahúsi Reykjavíkur (p=0,004).
Umræða
Helsti veikleiki þessarar rannsóknar er afturskyggnt
snið hennar sem leiðir til þess að ekki er hægt að
tryggja að greiningin bráð kransæðastífla hafi verið
notuð á sama hátt á báðum spítölum. Þá var meðferð
eftir innlögn ekki tilviljunarkennd heldur háð mati
mismunandi lækna á ástandi sjúklings hverju sinni.
Þannig hafa sjúklingar líklega fengið mismunandi
meðferð eftir alvarleika einkenna og einnig í minna
mæli eftir því hvaða hjartasérfræðingur hafði umsjón
með meðferð þeirra.
Sýnt hefur verið fram á að bæta megi lífslíkur
sjúklinga eftir bráða kransæðastíflu með vissum
lyfjum (1-7). Þó kransæðavíkkanir og -aðgerðir hafi
ótvíræð áhrif á líðan og lífsgæði sjúklinga hefur ekki
tekist að sýna fram á að þessar aðgerðir hafi jákvæð
áhrif á lifun sjúklinga nema í einstökum tilvikum (9-
15).
Erlendar rannsóknir hafa sýnt að hlutfall
sjúklinga sem fara í kransæðavíkkun og -hjáveitu-
aðgerðir fer að nokkru eftir aðgengi að slíkum
aðgerðum (8,16). Hér á landi voru þessar aðgerðir
aðeins framkvæmdar á Landspítalanum á rann-
sóknartímanum og lék okkur því forvitni á að vita
Mynd 2. Samanburður á notkun hjartalyfja milli Sjúkrahúss Reykjavíkur (SHR) og
Landspítalans (LSP) 1996. ACE-1 = anglótensín breyti (converting) ensímhamlar,
Antiarrh = lyfvið hjartatruflunum, n.s. = ekki marktœkur munur.
hvort munur væri á meðferð og horfum sjúklinga
eftir bráða kransæðastíflu eftir því hvort þeir lögðust
inn á Sjúkrahúsi Reykjavíkur eða Landspítalann.
Sjúklingar sem lögðust inn á Sjúkrahús Reykja-
víkur og Landspítalann voru sambærilegir hvað
varðar kynjaskiptingu, umfang skemmda á hjarta-
vöðva (mælt með CK-MB), tíðni reykinga, sykursýki,
blóðfituhækkunar og ættarsögu um hjartasjúkdóma.
Sjúklingar sem lögðust inn á Sjúkrahús Reykjavíkur
voru að meðaltali 3,7 árum eldri en þeir sem lögðust
inn á Landspítalann. Hins vegar voru sjúklingar á
Landspítalanum oftar með háþrýsting.
Sjúklingar á Landspítalanum fengu marktækt
oftar asetýlsalisýlsýru og/eða 6-hamla heldur en
sjúklingar á Sjúkrahúsi Reykjavíkur en marktækt
sjaldnar nítröt og kalsíumhamla. Að öðru leyti
reyndist ekki marktækur munur á lyfjameðferð
sjúklinga milli spítala. Aukin notkun nítrata á Sjúkra-
húsi Reykjavíkur gæti verið afleiðing af minni
notkun kransæðavíkkana, asetýlsalisýlsýru og/eða B-
hamla sem gæti leitt til þess að sjúklingar væru oftar
með brjóstverki eftir útskrift af Sjúkrahúsi Reykja-
víkur heldur en af Landspítalanum. Þannig er lyfja-
meðferð við útskrift af Landspítalanum í betra sam-
ræmi við alþjóðlegar klínískar leiðbeiningar varðandi
meðferð sjúklinga eftir bráða kransæðastíflu (17).
Mynd 3. Samanburður á
notkun kransœðavíkkana
(PTCA) og
-hjáveituaðgerða (CABG)
meðal sjúklinga á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur
(SHR) og Landspítalanum
(LSP).
Læknablaðið 2001/87 129