Tímarit Máls og menningar - 01.05.1948, Blaðsíða 68

TIMARIT MALS OG MENNINGAR
58
aftur niður að fljótinu og sáu þar ekki urmul eftir af sumarbú-
staðnum.
Vegna i>ess hve mikill fjöldi fólks varð svona snögglega veikur
næstum mánuði eftir að kjarnorkusprengjunni var kastað, fór að
ganga heldur ónotalegur orðrómur, sem rneðal annars liarst heim
í íbúðina í Kabe, þar scm frú Nakamura lá sköllótl og veik. Hann
var á þá leið, að kjarnorkusprengjan hefði dreift eiidivers konar
eitri yfir Hiroshima, og frá þvi mundu streyma banvæn áhrif í næstu
sjö ár, og þangað væri því engum óhætt að fara allan þann tíma.
Þetta lagðist sérstaklega þungt á frú Nakamura, sem mundi það,
að í öllu fátinu morguninn, sem sprengingin varð, hafði hún bók-
staflega sökkt öllu lífsviðurværi sínu, Sankoku-saumavélinni, í
steypta vatnsgeyminn fyrir framan leifar húss síns; nú gæti enginn
farið þangað og sótt hana. Fram að þessu hafði frú Nakamura og
fjölskylda hennar sætt sig við eða verið hlutlaus gagnvart afleið-
ingum kjarnorkusprengjunnar, en þessi orðrómur gerði það að
verkum, að þau fylltust snögglega meiri reiði og hatri á Ameríku
en nokkru sinni áður meðan á stríðinu stóð.
Japanskir eðlisfræðingar, sem vissu töluvert um klofning atóins-
ins (einn þeirra átti kjarnkljúf ), höfðu áhyggjur af áframhaldandi
geislun í Hiroshima, og um miðjan ágúst, skömmu eftir að Truman
forseti gaf skýringu á því. hvers konar sprengju hefði verið varpað,
komu þeir til borgarinnar til rannsókna. Fyrsta verk þeirra var að
ákveða lauslega miðdepilinn, með því að athuga hvorum megin
símastaurarnir í miðhluta bæjarins hefðu sviðnað. Þeim kom saman
um, að hann væri við torii. hlið Gokoku musterisins, rétt við her-
sýningasvæði höfuðstöðva Chugoku hersins. Þaðan gerðu þeir at-
huganir til norðurs og suðurs með Lauritzen-rafmagnskanna, sem
er næmur fyrir bæði beta- og gamma-geislum. Hann sýndi, að
mesta geislamagnið, hjá hliðinu, væri 4,2 sinnum eðlilegt meðal-
útstreymi jarðarinnar þar um slóðir. Vísindamennirnir tóku eftir
því, að leiftrið af sprengjunni hafði sett ljósrauðan blæ á stein-
steypta veggi, hafði skafið yfirborð graníts og sviðið ýmsar aðrar
tegundir byggingarefnis. Sums staðar hafði sprengjan látið eftir
þrykktar myndir af skuggum, sem myndazt höfðu í eigin bjarma