Tímarit Máls og menningar - 01.03.1952, Blaðsíða 121

XJMSAGNIR UM BÆKUR
111
um sjálfum, því í eins konar húskveðju
'tekur hann sér fyrir hendur að skýra
þetta fyrirbæri. Hann hefur orðið:
„Við furðum okkur á þeirri staðreynd
að svo mörgum konum skyldi verða fall-
hætt fyrir öðrum eins sveitadurg og hon-
unt Ofeigi sáluga grallara, þessum dauð-
ans garmi, Ijótum og klúrum og oftast
bláfátækum — mislukkuðum aumingja
í orðsins fyllstu merkingu. En við gáum
bara ekki að því að dóninn kunni eitt
setr. konum þykir einna mest um vert:
hann kunni að smíða. Það var hans und-
ursamlega ástríða. Alltaf þurfti hann að
vera að búa eitthvað til meðan hann var
og hét. Hann bjó til sylgjur og vísur og
Börn af sömu hjartans einlægninni.
Hann var jafnhagur á byssulásinn og ei-
lífðarvélina. Þetta er einmitt það sem
konunni lfkar — hinn skapandi mann er
hún sífellt reiðubúin að elska, jafnvel þó
þetta sé bölvaður drullusokkur og allur
heimurinn sé á móti honum.“
Svo mörg eru þau orð — og þó raunar
miklu fleiri. Og einn vesæll ritdómari,
sem farið hefur varhluta af flestum náð-
argáfum — hvers á hann svo úrkosta
annars en að beygja sig í auðmýkt og
þi'.gn fyrir svo skáldlegu innsæi og ský-
lausri sérþekkingu á kvenlegu eðli?
Eftir er að minnast lítillega á piltinn
'Sigurð Ófeigsson eða Sigga Gudduson
eins og hann er oftast nefndur. Honum
hafa verið gerð slæleg skil í þessu
spjalli, það skal fúslega viðurkennt.
Snáði sá er höfundinum bersýnilega
einkar hugstæð persóna, þar sem hann
er bæði upphaf og endir þessa sagna-
bálks. Börn og ungmenni eiga jafnan
hlýju og ástúð þessa höfundar, og ber ó-
tvírætt að reikna honum slíkt til verð-
leika. Það er mannvinur og þó einkum
harnavinur, sem hefur skrifað þetta
Siggi Gudduson er vafalaust góður og
gildur fulltrúi gáfaðrar íslenzkrar sveita-
æsku eins og hún var til skamms tíma,
draumlyndur sveimhugi og skáld á öðru
leitinu, en á hinu kartinn strákur, sem
gefst ekki upp fyrr en í fulla hnefana.
Eftir að vestur kemur í stórborgina og
hin fyrsta yfirþyrming er um garð geng-
in fyllist hann þrjózkum vilja. Hann
verður að sigra þessa borg, hann vill
verða rfkur og frægur. Til þess þarf
hann auðvitað að feta hinn hefðbundna
kóngaveg amerískra stórmenna: að selja
blöð. Og hann selur blöð í gríð og ergi,
gengur jafnframt í skóla og getur sér
orðstír fyrir dugnað og gáfur. Hann einn
úr grallarafjölskyldunni hefur áttað sig
nokkurn veginn á hinum nýja heimi. Og
svo pompar hann skyndilega ofan í hinn
ameríska lukkupott. Einn góðan veður-
dag rekst nefnilega frú nokkur rík og
voldug inn í bekkinn hans í leit að fá-
tækum og efnilegum pilti, sem hún ætlar
að taka í fóstur og gera að miklum
manni. Fyrir valinu verður enginn annar
en Siggi Gudduson, og þar með er fram-
tíð hans ráðin, héðan af getur hann ekki
komizt hjá því að verða mikilmenni. I
sögulok hittum við hann í glæsilegu um-
hverfi, og enn hefur hann sýnt sig stöð-
unni vaxinn. Prósentureikningur heillar
nú hug hanns meira en nokkuð annað.
„Aldrei skal ég yrkja framar. Frelsisálf-
an er ekki skáldskapur, heldur bigg bis-
ness.“
Fyrir framan hann liggur bréfsnepill
með nokkrum línum, sem fyrrverandi
fóstra hans, Sigurfljóð húsfreyja, hefur
párað, tilkynning um andlát föður hans.
Utan á stendur yngispiltur Sigurður 0-
feigsson. „Yngispiltur. Það er eins og
allur amlóðaskapur Vaglasveitar felist í
þessu eina orði.“ Og yngispilturinn sér