Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1959, Síða 18

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1959, Síða 18
JÓHANNES ÚR KÖTLUM Um íslenzka ljóðlist Erindi, flutt upphajlega í Hornafirði, síðar í Vestmannaeyjum og loks í ríkisútvarpið 1 Pegar mikið er við haft er stundum talað um þjóðarsál. Enda þótt hugtak það sem á bak við orðið felst liggi ef til vill nokkuð á lausu mun þar átt við andleg sérkenni þjóðar í samanburði við aðrar þjóðir. Eg hygg að það séu engar ýkjur að hafi þetta sem við köllum íslenzka þjóðarsál nokkurstaðar tekið á sig ákveðna meginmynd í þúsund ára sögu okkar, þá sé það í ljóðlist- inni. Nú benda ýmis likindi til að á þessu geti orðið nokkur breyting fyrr en varir, þar sem hver forsendan af annarri fyrir hinni lífseigu ljóðást íslendinga virðist í þann veginn í brottu að falla. Það ætti því að vera mjög tímabært að skyggnast of allar gáttir á þessu sviði einmitt nú — og þá ekki sízt fyrir alþýðu manna í sveitum landsins sem um aldir hefur ekki einungis varðveitt, heldur og iðkað þessa listgrein af undraverðri þrautseigju. En hvað er þá ljóðlist í orðsins dýpstu merkingu? Getum við með nokkru móti gert okkur viðhlítandi grein fyrir eðli hennar og lögmálum? Sá skilningur mun ævinlega hafa verið nokkuð almennur að ljóðlist væri allt það sem kallað hefur verið „bundið mál“. En með því er átt við það að orð tungunnar séu færð til ákveðinna hátta og hrynjandi. íslenzkar bragreglur eru eins og kunnugt er aðallega fólgnar í stuðlasetningu og rími, en að öðru leyti virðast lítil takmörk fyrir tilbrigðum hátta. Allir sannir ljóðunnendur hafa þó jafnan „fundið“, ef ekki „skilið“, að háttbindingin ein er engin fullgilding ljóðlistar. Þegar þeim hefur þótt sem sjálfan skáldskapinn vantaði í samsetninginn hafa þeir kallað hann ýmist rím- stagl, hnoð eða leirburð og lagt meiri fyrirlitningu í þau orð en flest önnur. Eigi að síður hafa íslendingar jafnan verið fastheldnir á bragreglur sínar og 112
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.