Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Page 101

Giacomo Leopardi
*
Samtal Náttúrunnar og fslcndings
[Giacomo Leopardi (1798—1837) var eitt af höfuffskáldum ítala á 19. öld. Hann var af
aðalsættum, en sagði snemma skilið við fjölskyldu sína og átti í stöðugri baráttu við
heilsubrest og fátækt. Bölsýni hans má sjálfsagt rekja til biturrar persónulegrar reynslu,
en í ljóðum sínum fylgir hann hinum rómantíska skóla. I óbundnu máli lét Leopardi
eftir sig „Operetti morali", eða Siðfræðipistla, og er einn þeirra sagan um íslendinginn,
skrifuð 1824. Hún er forvitnileg ekki aðeins vegna óvæntra tengsla ítalskra bókmennta
við ísland, heldur öllu fremur vegna óvæginnar og biturrar lýsingar á firringu hins ein-
angraða einstaklings frá náttúrunni og viðbrögðum hans eða aðgerðarleysi og uppgjöf
gagnvart þeim vanda.]
íslendingur, sem hafði ferðazt um mestan hluta heims, og dvalið í hinum
ólíkustu löndum, var eitt sinn á ferð um miðbik Afríku. Þegar hann fór yfir
miðbaug, á stað þar sem engin mannleg vera hafði stigið fæti sínum fyrr,
kom fyrir hann atvik, sem minnir á það, er henti Vasco da Gama, þegar hann
sigldi fyrir Góðrarvonarhöfða. Þá varð á vegi hans vörður Suðurhafa í risa-
líki, er reyndi að ráða honum frá því að kanna þessi ókunnu höf. íslending-
urinn sá í fjarlægð tröllaukna styttu, sem hann ímyndaði sér í upphafi að
væri úr steini. Honum virtist hún líkjast þeim risamyndum, sem hann hafði
séð á Páskaeyju mörgum árum áður. En er hann kom nær, sá hann, að hér
var um gríðarstóra konumynd að ræða, er sat upprétt á jörðinni og hvíldi
bak og olnboga á fjalli. Hún var engin eftirlíking, heldur lifandi kona með
andlit mitt á milli þess að vera hrífandi og hrollvekjandi, kolsvört augu og
hár. Hún horfði stundarlangt hvasst á hann án þess að segja orð, síðan
sagði hún:
Náttúran. Hver ert þú? Hvers leitar þú á þessum slóðum, þar sem tegund
þín er óþekkt?
íslendingur. Ég er vesæll íslendingur á flótta undan Náttúrunni. Þar sem
ég hef verið á flótta undan henni nær allt mit líf á hundruðum staða á jörð-
inni, þá flý ég hana nú á þessum slóðum.
179