Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Blaðsíða 100

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Blaðsíða 100
Tímarit Máls og menningar Nú er tiltæk vegsamleg þýðing Svein- bjarnar Egilssonar á Hómerskviffum, og valda kafla úr þeim tók dr. Jón Gíslason saman á vegum Menningarsjóðs eigi alls fyrir löngu í bók, sem nefnist „Guffir og menn“. Kynni því einhver svo aff virffa, að þessar endursagnir ættu lítið erindi. En því er þveröfugt farið. Vér vanrækjum nú um hríð slíka arfleifð oss til tjóns og ger- um of lítiff til að leiða unglinga að upp- hafsiindum hennar. Um þetta er glöggt dæmi, aff Fornsöguþættir Sigurffar Kristj- ánssonar, dýrmætt úrval á sinni tíð og bók- staflega lesnir upp til agna, hafa aldrei ver- ið gefnir út aftur, ellegar neitt sem komi í þeirra stað. Edduþættirnir hans tóku þó beint við af stafrófskverinu í lestrarnámi sumra barna á öndverðri öldinni, og munu flest hafa þótzt ósvikin af þeim. Nú eru breyttir tímar. En eðli mannsins tekur ekki breytingum með slíkum hraða. Iðavellir æv- intýris og goðsögu eru réttir heimahagar barnshugans jafnt og skáldhugans og á þeim vegum þær uppsprettur lífsins, sem oss er boðið að varðveita „framar öllu öðru“. Væri ekki tímabært, þegar barnabóka- höfundar af Norðurlöndum koma saman til þings í sumar í Reykjavík, að vekja þar máls á því, hver ábyrgð kunni að hvíla á uppeldisfrömuðum og rithöfundum í þessu efni? Ef rétt væri sem ég hygg, að bókin „Við sagnabrunninn" beri af íslenzkum barnabókum saman teknum í áratugi, þá kynni ágæti hennar og fágæti slíkra bóka að feia í sér vísbendingar, sem ráð væri að gefa gaum. Hvað er þá einkum tíl ágætís þessu end- ursagnakveri? Efnisvalið í fyrsta lagi, sem áður er frá skýrt. Það kæmi þó til lítíls, væri sögumaður ekki verki vaxinn, en það ber í hvívetna lof sínum meistara, ógrein- anlegt raunar frá því hrósi, sem hinum ókunnu höfundum ber. Sá vandi að gera langa sögu stutta er víða léttílega leystur, svo sem í endursögn efnisins úr Bjólfs- kviðu. Sögukjarninn af Andróklesi og ljón- inu er aftur látínn breiða frjálslega úr brumi og vítt baksvið opnað fyrir sjónum manns. Og Sagan af skrýmslinu góða, eitt af hinum ósegjanlegu ævintýrum hlóða- kveldanna forðum, hún tekur nú hugann aftur hálfgleymdum töfrum. Eða þá nýju sögurnar! tíl dæmis af Urðarkettí, af Agna og Selku, af Pöpunum þrem ellegar Köpp- unum tveim. Þó margt glói nú, sem grátt er, munu íslenzk börn allt um það rata á ljómann yfir þessum ævintýralundi, jafnt hin öldnu sem hin ungu. Og þeir, sem annt er um göfugt málfar og kunna skil á gildi þess, munu lengi benda á þessa bók tíl eggjunar og eftírdæmis, því að henni verður við fátt jafnað í því efni. Þeir munu oft þurfa að opna hana og hnýsast ofan í kjölinn eftír því, hvaðan þessari birtu hennar stafi. Og hverju sinni mun þá augað gleðjast af gerð hennar og myndlýsingum, sumum fögrum eins og úr draumi, svo sem hendur Kirku yfir svínahjörðinni og ljóslíki Papanna þriggja, líðandi yfir bládimman vog. Sortí er nú fallinn á sætíð við hlóðar- steininn. Það var aldrei neinn hefðarsess. Hliðskjálf aldanna var jafnan hin lága skör. En andinn sá þaðan tíl heimkynna sinna, eins og stjörnur sjást aff degi tíl frá djúpum brunni. Þorsteinn Valdimarsson. 178
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.