Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Blaðsíða 105

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Blaðsíða 105
Samtal Náttúrunnar og íslendings stöðu, að þú sért hinn duldi óvinur mannkynsins, allra dýranna og allra verka þinna, því ýmist freistar þú okkar, eða þú hótar okkur, ýmist ræðstu að okkur, eða þú stingur okkur, ýmist strýkir þú okkur, eða þú rífur okkur í þig, stöðugt þjakar þú okkur og ofsækir. Af eðli og ávana ertu uppæta eigin ættar, barna þinna, holds þíns og blóðs. Ég er því sviptur allri von: ég hef skilið, að þótt mennirnir hætti að ofsækja eða traðka á þeim, sem flýja þá í leit að griðastað, þá munir þú aldrei láta af ofríki þínu fyrr en þú hefur lagt þá að velli. Ég sé þegar hina bitru og döpru daga ellinnar nálgast: hið illa í sinni klárustu mynd, eða öllu heldur samsafn hinna þung- bærustu þjáninga og þrauta. Þetta gerist ekki fyrir tilviljun, allt er þetta örlögum bundið af þér fyrir allar lifandi verur. Allt þetta er hverjum okkar ljóst þegar í bernsku og hann byrjar strax eftir fimmta blómaárið að búa sig undir stöðuga hrörnun og þjáningu, án þess að hafa unnið til nokkurrar sakar. Þannig er tæpur þriðjungur æviskeiðs mannanna ætlaður til blómstr- unar, augnablik ætluð til þroska og fullkomnunar, allt hitt er hrörnun og það höl, sem henni fylgir. Náttúran. En hélztu að heimurinn væri gerður fyrir ykkar sök? Nú ættir þú að vita, að í verkum mínum, reglum mínum og gerðum, þá hefur með örfáum undantekningum allt annað ráðið en hugsunin um hamingju mann- anna, eða óhamingju þeirra. Þegar ég særi ykkur á einn eða annan hátt, þá er það sjaldnast af ásettu ráði. Venjulega er mér það ekki Ijóst, þegar ég baka ykkur sorg eða gleði; ég hef ekki gert alla þessa hluti, eins og þið haldið, til þess að særa ykkur eða veita ykkur ánægju. Og að lokum, ef ég ætti eftir að eyða allri tegund ykkar af jörðinni, þá væri það óviljaverk. /slendingur. Segjum sem svo, að einhver byði mér af frjálsum vilja í hús sitt og legði mikla áherzlu á boðið. Ég mundi hins vegar þiggja það fyrir kurteisissakir. í húsinu væri mér boðið í sprunginn og hrörlegan klefa, sem væri að falli kominn, þar sem ég lifði í stöðugri hættu á að verða kraminn undir rústum, þar sem rakinn, óþefurinn, gusturinn og regnið léki um allar gáttir. Hugsum okkur að þessi gestgjafi gerði ekki hina minnstu tilraun til að stytta mér stundir, eða veita mér nokkur þægindi, þvert á móti mundi hann varla sjá mér fyrir nauðþurftum, og að auki mundi hann láta börn sín og annað skyldulið ráðast að mér, hæða mig, ógna mér og traðka á mér. Þegar ég kvartaði undan illri meðferð, mundi hann segja: „Held- urðu kannski að ég hafi byggt þetta hús fyrir þig? Á ég að sjá fyrir börnum og fjölskyldu til þess að þau geti þjónað þér? Ég hef um annað að hugsa en að sjá þér fyrir þægindum eða stytta þér stundir.“ Þessu mundi ég svara: 183
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.