Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Síða 105

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1971, Síða 105
Samtal Náttúrunnar og íslendings stöðu, að þú sért hinn duldi óvinur mannkynsins, allra dýranna og allra verka þinna, því ýmist freistar þú okkar, eða þú hótar okkur, ýmist ræðstu að okkur, eða þú stingur okkur, ýmist strýkir þú okkur, eða þú rífur okkur í þig, stöðugt þjakar þú okkur og ofsækir. Af eðli og ávana ertu uppæta eigin ættar, barna þinna, holds þíns og blóðs. Ég er því sviptur allri von: ég hef skilið, að þótt mennirnir hætti að ofsækja eða traðka á þeim, sem flýja þá í leit að griðastað, þá munir þú aldrei láta af ofríki þínu fyrr en þú hefur lagt þá að velli. Ég sé þegar hina bitru og döpru daga ellinnar nálgast: hið illa í sinni klárustu mynd, eða öllu heldur samsafn hinna þung- bærustu þjáninga og þrauta. Þetta gerist ekki fyrir tilviljun, allt er þetta örlögum bundið af þér fyrir allar lifandi verur. Allt þetta er hverjum okkar ljóst þegar í bernsku og hann byrjar strax eftir fimmta blómaárið að búa sig undir stöðuga hrörnun og þjáningu, án þess að hafa unnið til nokkurrar sakar. Þannig er tæpur þriðjungur æviskeiðs mannanna ætlaður til blómstr- unar, augnablik ætluð til þroska og fullkomnunar, allt hitt er hrörnun og það höl, sem henni fylgir. Náttúran. En hélztu að heimurinn væri gerður fyrir ykkar sök? Nú ættir þú að vita, að í verkum mínum, reglum mínum og gerðum, þá hefur með örfáum undantekningum allt annað ráðið en hugsunin um hamingju mann- anna, eða óhamingju þeirra. Þegar ég særi ykkur á einn eða annan hátt, þá er það sjaldnast af ásettu ráði. Venjulega er mér það ekki Ijóst, þegar ég baka ykkur sorg eða gleði; ég hef ekki gert alla þessa hluti, eins og þið haldið, til þess að særa ykkur eða veita ykkur ánægju. Og að lokum, ef ég ætti eftir að eyða allri tegund ykkar af jörðinni, þá væri það óviljaverk. /slendingur. Segjum sem svo, að einhver byði mér af frjálsum vilja í hús sitt og legði mikla áherzlu á boðið. Ég mundi hins vegar þiggja það fyrir kurteisissakir. í húsinu væri mér boðið í sprunginn og hrörlegan klefa, sem væri að falli kominn, þar sem ég lifði í stöðugri hættu á að verða kraminn undir rústum, þar sem rakinn, óþefurinn, gusturinn og regnið léki um allar gáttir. Hugsum okkur að þessi gestgjafi gerði ekki hina minnstu tilraun til að stytta mér stundir, eða veita mér nokkur þægindi, þvert á móti mundi hann varla sjá mér fyrir nauðþurftum, og að auki mundi hann láta börn sín og annað skyldulið ráðast að mér, hæða mig, ógna mér og traðka á mér. Þegar ég kvartaði undan illri meðferð, mundi hann segja: „Held- urðu kannski að ég hafi byggt þetta hús fyrir þig? Á ég að sjá fyrir börnum og fjölskyldu til þess að þau geti þjónað þér? Ég hef um annað að hugsa en að sjá þér fyrir þægindum eða stytta þér stundir.“ Þessu mundi ég svara: 183
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.