Tímarit Máls og menningar - 01.03.1999, Blaðsíða 112

DAVÍÐ LOGl SIGURÐSSON
og sáust þess merki í ljóðagerð hans. Fyrsta ljóðasafn sitt, The Wanderings of
Oisin and other Poems, fékk hann útgefið árið 1889 en þá var íjölskyldan
reyndar komin aftur til London. Jókst hróður Yeats mjög á þessum árum.
Yeats hitti árið 1885 John 0‘Leary, gamlan leiðtoga írskra þjóðernissinna
sem var þá nýkominn heim úr áralangri útlegð. Það var 0‘Leary sem kveikti
áhuga Yeats á þjóðernisbaráttunni og það var einnig 0‘Leary sem varð vald-
ur að fyrsta fundi Yeats og hinnar íðilfögru Maud Gonne árið 1886, ef trúa
má fr ásögn Gonne. Yeats hélt því hins vegar fram að hann hefði í fyrsta skipti
litið Gonne augum er hún heimsótti heimili Yeats-íjölskyldunnar hinn 30.
janúar 1889, „og hófust þá vandræði mín.“6 Hvort sem um fyrsta eða annan
fund þeirra var að ræða veturinn 1889 er víst að Yeats varð þegar yfir sig ást-
fanginn og fór vel á með þeim, enda deildu þau ýmsum áhugamálum - t.d.
dulspekinni, en bæði trúðu því statt og stöðugt að þau hefðu verið systkini á
fyrra æviskeiði. Gonne endurgalt að vísu ekki fullkomlega tilfinningar
skáldsins og alla tíð hafnaði hún hjartnæmum bónorðum hans. „Nei Willie,
veröldin mun þakka mér fyrir að giftast þér aldrei. Við skulum halda áfram
að vera góðir vinir og þú skalt halda áfram að yrkja um mig öll þessi fallegu
ljóð.“7 Var samband þeirra frá fyrstu stundu margslungið.
W.B. Yeats þótti að vísu glæsimenni og gat sér snemma góðs orðstírs en
hann var feiminn og jafnvel nokkuð stirðbusalegur í samskiptum sínum við
hitt kynið. Sitt fyrsta raunverulega ástarsamband átti hann ekki fyrr en 1896,
þá orðinn rúmlega þrítugur að aldri, og hefur Roy Foster orð á því að ekki
þurfi að koma á óvart að það var konan, Olivia Shakespeare, sem hafði frum-
kvæði að því að samband þeirra þróaðist á þann hátt sem það gerði.8 Upp úr
sambandi þeirra slitnaði hins vegar og enn á ný leitaði hugur hans aftur til
Gonne. Kom það honum algerlega í opna skjöldu þegar hún trúði honum
fyrir því að hún hefði um langa hríð átt í leynilegu ástarsambandi við fransk-
an hefðarmann sem gefið hafði af sér ávöxt, stúlkuna Iseult. Enn frekara áfall
var það Yeats þegar Gonne ákvað skyndilega árið 1903 að taka bónorði Johns
MacBrides sem áunnið hafði sér velþóknun þjóðernissinna á írlandi með
frækilegri framgöngu gegn Bretum í Búastríðinu. Neyddist Yeats nú til að
horfast í augu við að hann fengi aldrei notið ástar þeirrar konu sem hann
þráði heitast allra. Velti hann vöngum yfir því í No Second Troy hvort hann
gæti í raun áfellst Gonne fýrir að fylla daga hans eymd þegar um hans eigin
tilfinningar og veikleika fyrir henni var að ræða. Hann spurði sig jafnframt
hvort Gonne hefði nokkurn tíma getað fundið hamingjuna með honum,
fábrotinn eins og hann var. Svipaði Gonne ef til vill til Helenu sem forðum
olli falli Trójuborgar fyrir það eitt að vera sú sem hún var, fögur og ómót-
stæðileg?
102
www.mm.is
TMM 1999:1