Tímarit Máls og menningar - 01.03.1999, Side 142

GUYSCARPETTA
arleikhúsa“ eins og þau voru kölluð, þar sem áhugafólk sem var í andstöðu
við hin opinberu viðmið kom saman.
Það verður að taka fram að það fólk sem sótti þessi „ástarleikhús“ var
fremur léttúðugt, siðlaust (það mætti til dæmis velta því íyrir sér, til dæmis,
hvort Sade hafi ekki sótt umtalsverðan innblástur þangað). Guimard þótti
alla kvenna lausgyrtust,9 og hún var nokkrum sinnum dregin fyrir rétt ásök-
uð um að standa fyrir siðlausu sýningahaldi.
Eftir því sem lengra líður á öldina fækkar áhorfendum á sýningar sem
þessar. Þegar kemur fram á níunda áratuginn samanstendur áhorfendahóp-
urinn varla af öðrum en gömlum fr íhyggjumönnum (og að þessu sinni verð-
ur manni hugsað til Casanova) sem hittast þarna til að gráta heim þar sem
listin og nautnin voru eitt og mannkynssagan hafði þegar fordæmt. Um leið
láta dansar Guimard alla feimni og alla blygðun lönd og leið, og þeir verða
beinlínis klúrir.
Annars er ekki úr vegi að nefna að hún nýtur gríðarlegra vinsælda meðal
almennings í París vegna þess að hún er svo örlát á ölmusu. Þegar almenn-
ingur í París ber kennsl á hana úti á götu hyllir hann hana, og jafnvel menn
eins og presturinn í Saint-Louis d’Antin sem ber mikla virðingu fýrir henni
og tekur hana undir sinn verndarvæng svo lítið ber á, þrátt fyrir að dansarar
séu bannfærðir rétt eins og leikarar.
Hún er um sextugt þegar hún heldur síðustu sýningarnar sínar, sem þá eru
orðnar að hreinu klámi.
Síðan áttar hún sig á því að list hennar er orðin hrein tímaskekkja og að
það sé fáránlegt að halda áfram á braut sem nánast enginn hefur áhuga á
lengur, og ákveður að hætta öllu saman. Dag einn afneitar hún þjóðfélags-
stöðu sinni sem dansari (sem var skilyrði fyrir því að bannfæringunni yrði
aflétt og að hægt væri að veita henni síðustu sakramentin). Þetta gerir henni
kleift að giftast dansara sem var tuttugu árum yngri en hún (það er einmitt
presturinn í Saint-Louis d’Antin sem blessar samband þeirra) og draga sig í hlé
ásamt eiginmanni sínum í húsi í Montmartreþorpi, fjarri heimsins glaumi.
Hvenær þau gengu í hjónaband? Það skiptir ekki litlu máli: 1789 ...
Þaðan í frá hefur hún ekkert samband við dansarana í Akademíunni sem
hún fyrirlítur innilega. Vitað er að það eru þeir sem síðar taka þátt í bylting-
arhátíðunum miklu, einkum þeirri sem tileinkuð var gyðjunni Skynsemi.
Maður getur rétt ímyndað sér hæðnishláturinn í Guimard þar sem hún hef-
ur staðið álengdar og fylgst með öllu saman.
Sagan segir að hún hafi haldið áfram, allt fram á tíma ógnarstjórnarinnar,
að vera með leynilegar sýningar þar sem hún sýndi nokkur af klúru atriðun-
um sínum, og stundum snerust þær upp í kynsvall, hópsamfarir, í vinahópi
132
w ww. mm. is
TMM 1999:1