Skáldskaparmál - 01.01.1990, Side 234

232
Guðrún Ingólfsdóttir
Nú skal segja frá Snorra goða að hann tók við eftirmáli um víg Þorbjarnar mágs síns.
Hann lét og Þuríði systur sína fara heim til Helgafells því að sá orðrómur lék á að
Björn, sonur Ásbrands frá Kambi, vendi þangað komur sínar til glapa við hana. (560)
En þegar Þuríður kom til Fróðár vandi Björn Ásbrandsson þangað komur sínar og
var það alþýðumál að með þeim Þuríði væru fíflingar. (571)
Það var eitt sinn að Björn kom til Fróðár að hann sat á tali við Þuríði. En Þóroddur
var jafnan vanur inni að sitja þá er Björn var þar en nú sést hann hvergi. (571)
Þar var Þuríður húsfreyja frá Fróðá og gekk Björn til tals við hana og lagði engi
maður það til orðs. Þótti mönnum að vonum að þeim yrði hjaldrjúgt svo langt sem
í milli funda hafði verið. (586)
I raun er safinn í frásögninni, uppistaðan, fólgin í vísum Bjarnar. Þetta á einnig
við um aðrar ástarsögur skálda þótt þar sé kannski meira um kossaflens og
þreifingar en hjá þeim skötuhjúum Þuríði og Birni.
Ljóðræna og myndir úr náttúrunni er eitt megineinkenni á ástarkveð-
skapnum:
24. Guls mundum við vilja
viðar og blás í miðli,
grand fx eg af stoð stundum
strengs, þenna dag lengstan,
alls í aftan, þella,
eg tegumk sjálfr að drekka
oft horfinnar erfi,
armlinns, gleði minnar.
(íslendinga sögur 1985-86:572)
Myndin sem Björn tekur úr náttúrunni er táknræn. Á daginn má hann sitja hjá
konunni, en þegar rökkvar og mál er komið að halda heim á leið sitja mennirnir
um líf hans.
Höfundar Islendinga sagna nota vísur einnig til að rökstyðja frásögn og gera
hana trúverðugri. Á yfirborðinu er gefin rökræn orsök fyrir breytni manna eða
því hvernig atburðarásin rennur fram þótt undir niðri liggi ef til vill flóknari
lögmál og höfundi ekki endilega ætíð meðvituð. Vist Gunnlaugs ormstungu
með konungum og jörlum skiptir miklu máli því hún verður m.a. til þess að
hann fer á mis við ástir Helgu hinnar fögru. Til að rökstyðja það og gera
frásögnina áþreifanlegri tilfærir höfundur upphafið á drápum og flokkum sem
Gunnlaugur er sagður kveða um höfðingja við hirðir þeirra.
Annað dæmi um þetta er úr Njáls sögu. Skarphéðinn Njálsson og Högni
Gunnarsson eru eitt sinn að kvöldlagi staddir nærri haugi Gunnars á Hlíðar-
enda þegar haugurinn opnast og Gunnar kveður vísu: