Skírnir - 01.09.1988, Síða 28

234
SVAVA JAKOBSDÓTTIR
SKÍRNIR
um er Sovereignty stundum í líki fjörgamallar, ófrýnilegrar herfu,
sem neitar að gefa konungssyni eða hetju að bergja af drykknum
nema hann kyssi hana fyrst eða sofi hjá henni. Geri hann það breyt-
ist hún í forkunnarfagra mey.
Slík saga er sögð um Niall hinna níu gísla.
Sagan segir frá því að í æsku hafi Niall og fjórir bræður hans villst
er þeir voru úti í skógi að veiða. Þeir hugðust matbúa bráð sína og
sendu Fergus að leita að drykkjarvatni. Hann kom að brunni sem
ófrýnileg kerling blökk á hörund gætti og hún meinaði honum vatn
úr brunninum nema hann kyssti hana. Pilturinn neitaði því og sneri
aftur vatnslaus. Bræður hans þrír fóru hver um sig sömu erinda.
Einn þeirra lét svo lítið að snerta hana lauslega með vörunum. Fyrir
það lofaði hún honum að hann kæmist aðeins í snertingu við kon-
ungstign og átti þá við að tveir af afkomendum hans yrðu konung-
ar. Þá var komið að Niall. Þegar honum voru sett sömu skilyrði
faðmaði hann gömlu herfuna að sér og kyssti hana. I faðmi hans
breyttist hún í fegurstu konu í heimi. „Hver ert þú“, spurði piltur-
inn. Og hún svaraði: „Konungur af Tara, ég er Sovereignty [...] og
þitt sæði mun ríkja yfir hverjum ættbálki.“ Síðan sendi hún hann
aftur til bræðra sinna en bannaði honum að gefa þeim vatn fyrr en
þeir höfðu svarið honum hollustu. 49
Svipuð saga er sögð af Lugaid og bræðrum hans.
Daire átti fimm syni sem allir hétu Lugaid og því hafði verið spáð
að einn þeirra yrði konungur yfir Irlandi. Drúídi segir honum að sá
þeirra sem veiði hindina með gullna reyfið verði konungur. Lugaid
Laigde nær hindinni og drepur hana. Síðan verður mikil snjókoma
og einn bræðranna fer að leita skjóls. Hann kemur að húsi þar sem
eldur logar glatt, þar er gnægð matar og öls, diskar eru úr silfri og
rúm úr hvítu bronsi og þar er ein viðurstyggileg herfa. Hún býður
piltinum gistingu ef hann hvíli hjá henni um nóttina. Þegar hann
neitar segir hún að hann hafi með því orðið af „sovranty“ og kon-
ungstign. Allir bræðurnir nema Lugaid Laigde fara nú hver á eftir
öðrum að biðja hana um skjól en engum þeirra er boðið að gista.
Loks fer Lugaid Laigde inn með henni eftir mat og öli. Þegar hún
leggst í rekkjuna fer hann á eftir henni og, sér til furðu, sér hann að
ásjóna hennar ljómar sem rísandi sól í maí, og hún ilmar eins og
angandi jurtagarður. Lugaid vefur hana örmum og hún segir við