Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2005, Qupperneq 117

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2005, Qupperneq 117
frekar að því hvað fékk menn til að leggja fé til kirkna, stundum stóran hluta af eigum sínum og ættar sinnar. 3. Hvers vegna gáfu menn fé til kirkna? Þessi spurning er sérlega áleitin þegar eignarmenn eins og fyrmefndur Steini prestur Þorvarðsson í Stafholti létu ekki nægja að búa kirkju sína því sem til þurfti heldur gáfu henni heimaland allt með gögnum og gæðum og stofnuðu á þann veg stað,36 Þannig var því háttað um kirkjur á fleiri stórbýlum eins og í Odda á Rangárvöllum, Reykholti í Borgarfírði, á Grenj- aðarstöðum í Aðaldal og Valþjófsstöðum í Fljótsdal.37 Magnús Stefánsson hefur fundið heimildir fyrir 138 stöðum á landinu öllu fyrir utan aðrar kirkjur sem einnig áttu drjúgar eignir.38 Hvað var Sæmundur fróði að hugsa þegar hann gaf kirkjunni í Odda og heilögum Nikulási, nafndýrlingi hennar, þetta höfuðból sitt og ættar sinnar?39 í Eyrbyggja sögu er greint frá því hvernig bændur voru hvattir til að reisa kirkju á jörð sinni gegn ríkulegri umbun á himnum: Þat er nú næst sagt, at Gizurr hvíti ok Hjalti, mágr hans, kómu út með kristni- boð ok allir menn váru skírðir á Islandi ok kristni var í lög tekin á alþingi, ok flutti Snorri goði mest við Vestfirðinga, at við kristni væri tekit. Ok þegar er þingi var lokit, lét Snorri goði gera kirkju at Helgafelli, en aðra Styrr, mágr hans, undir Hrauni, ok hvatti menn þat mjök til kirkjugerðar, at þat var fyrirheit kennimanna, at maðr skyldi jafnmörgum mönnum eiga heimilt rúm í himnaríki sem standa mætti í kirkju þeiri, er hann léti gera.40 Hvað sem líður sannleiksgildi þessarar frásagnar er ljóst af öðrum heim- ildum að gjöf, sem færð var Guði og helgum manni, fylgdi von um gott hlutskipti annars heims. 36 Þ.e. þar sem kirkja og bæjarmannvirki ásamt heimalandi öllu mynduðu eina sjálfstaeða heildareign (sbr. Magnús Stefánsson: „Um staði og staðamál." Saga. Tímarit Sögufélags 2002 (2), s. 142-146). Orri Vésteinsson telur hins vegar hlutfall kirkjueignar í heimalandi ekki vera skilgreiningaratriði heldur að kirkjan eigi nóg til að standa undir eigin rekstri: „A staðr was a church which owned a large enough part of the estate where it was situated to support a household" (The Christianization oflceland, s. 125 (sjá 9. nmgr.)). 37 Sbr. Magnús Stefánsson: Staðir og staðamál. Studier i islandske egenkirkelige og beneficialrettslige for- hold i middelalderen. I. Bergen 2000, s. 253-270, 307-311. 38 Magnús Stefánsson: „Um staði og staðamál", s. 149 (sjá 36. nmgr.). 39 Sbr. Áma saga biskups. Biskupa sögur III. Guðrún Ása Grímsdóttir gaf út. (íslenzk fomrit XVII. bindi.) Reykjavík 1998, s. 36-37. 40 íslendinga sögur. 3. b. Snæfellinga sögur. Guðni Jónsson bjó til prentunar. [Reykjavík] 1953, s. 136 (49. k.). 115
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.