Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2005, Qupperneq 157

við útfarir. Þetta er upphaflega sálmur eftir danska skáldið P. Th. Foersom
(1777-1817) sem Sveinbjörn Egilsson þýddi. Segja má með sanni að þetta
erindi sé mjög miðlægt í trúarlífi íslendinga þar sem það er meðal þeirra
versa sem oftast er vitnað til í minningargreinum í Morgunblaðinu. Þar er
langoftast vitnað í eitthvert þriggja erinda sálmsins Kallið er komið eftir
Valdimar Briem, sérstaklega í versið sem hefst á orðunum Far þú í friðij
friður Guðs þig blessi/ hafðu þökkfyrir allt og allt. Næst algengasta ljóðið
sem vitnað er til í minningargreinunum er Hávamál og erindið Deyr fé,
deyja frœndur, deyr sjálfur ið sama, en orðstír deyr aldregi hveim sér góðan
getur. Þetta erindi úr hinum „heiðnu“ Hávamálum gerir ekki ráð fyrir lífi
eftir dauðan né góðum guði og verndandi bróður í Jesú Kristi og það er
athyglisvert að það eru helst karlmenn sem vitna í þetta erindi þegar þeir
skrifa, einkum þegar þeir skrifa um aðra karla í minningargrein. Það má því
ætla að það teljist karlmannlegra að hughreysta sig og aðra og að minnast
vina sinna á þann hátt heldur en að fara með bænarorð úr sálmum kirkjunnar
eins og Kallið er komið og Nú legg ég augun aftur, sem um leið eru textar
sem tengjast kvöldbæn með börnum. Aðeins 9 % karla sem skrifa minning-
argrein nota það en 53 % kvenna.
Tafla 16. Minningagreinar í Morgunblaðinu (1953, 1973 og 1993) með
versum eftir kyni þess sem skrifar. Prósentutölur.
Kallið er komið Deyr fé Nú legg ég augun aftur
N= 486 59 32
Karl 15 49 9
Kona 58 31 53
Karl og kona 26 20 38
100 100 100
(Heimild: Pétur Pétursson 1997)
Tafla 17. Minningagreinar í Morgunblaðinu (1953, 1973 og 1993) með versum eftir kyni þess sem skrifað er um. Prósentutölur.
Kallið er komið Deyr fé Nú legg ég augun aftur
N= 488 57 32
Karl 45 61 41
Kona 55 39 59
100 100 100
(Heimild: Pétur Pétursson 1997)
155