Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1988, Síða 39

MÚLAÞTNG
37
innri enda Efravatns, sem er fyrir utan og ofan Ormarsstaði. Þar var
unnt að geyma vatn og hleypa því á lónin í efri áveitunni. Því má
einnig segja að Efravatnið tengist henni. Þessi stífla kom einnig að
gagni í sambandi við neysluvatnið á Ormarsstöðum. Það er tekið í
lítilli streymandi lind sunnan í Balaklettum fyrir utan bæinn og er hægt
að auka það með því að hleypa úr vatninu.
En austan Halahúshóls var allbreið mýri, sem nú er framræst og
orðin að túni. Vatn hafði gert sér tvö niðurföll þar í mýrinni og kom
aftur fram í bakkanum við Ormarsstaðaána. Hringar höfðu verið hlaðn-
ir utan um þessi niðurföll og frá þeim lágu tveir garðar sinn til hvorrar
handar, annar að Halahúshólnum en hinn garðurinn lá til austurs yfir
mýrina. Þarna var allgóður uppistöðublettur og sleginn í flestum árum
eins og lónin fyrir vestan Halahúshólinn.
En alla skurði Teigsáveitunnar má auðveldlega rekja enn í dag og
sama má segja um skurðina á hjallanum. Ekki þarf annað en að hreinsa
upp úr þeim lítið eitt til að láta vatn renna eftir þeim á ný. En lóngarð-
arnir eru flestir mikið missignir og skakkir. Þó eru þeir alls staðar
greinilegir og í bleytutíð eru þeir ágætis göngubrautir yfir blárnar.
Allir sem unnu við þessar framkvæmdir, eru nú látnir fyrir mörgum
áratugum. Lengst lifði Einar Sveinn Jónsson, sem var á Ormarsstöðum
eitt ár í tíð Þorvarðar læknis og var vinnumaður í Refsmýri frá 1890
og fram yfir aldamót. Einar Sveinn lifði fram yfir 1950 og kunni frá
ýmsu að segja, væri eftir innt. En hann var hljóðlátur og dulur og
tranaði sér ekki fram. Höfundur þessara frásagna þekkti hann dálítið
og má nú sjá sig eftir að hafa ekki nýtt fróðleik hans. Sigfús Sigfússon
þjóðsagnasafnari dvaldist einnig oft og lengi í Refsmýri meðan Einar
og Guðný bjuggu þar. Hann var einnig langdvölum hjá þeim eftir að
þau fluttust að Eyvindará og hefur oft verið kenndur við þann stað.
Einar Sveinn Jónsson og Sigríður móðir hans eru bæði nefnd í kaflan-
um um búsetu á Ormarsstöðum. Eitt sinn hafði Sigríður haft orð á
því, að hann væri jafnan hljóðlátur og dulur, enda hefði hann ekkert
hljóð gefið frá sér, þegar hann var nýfæddur. Sigfús Sigfússon heyrði
á talið og orti þá eftirfarandi stöku:
Einar lifir eins og ber.
Ekki er hægt að neita því.
Hljóðlaus kom og hljóðlaus fer
himnaríki seinast í.
3*