Þjóðmál - 01.09.2009, Qupperneq 35

Þjóðmál HAUST 2009 33
2 . Geta Íslendingar borgað?
3 . Hvernig og hversu mikið á að greiða?
Samninganefnd Íslands, undir forystu
Svav ars Gestssonar, virðist eingöngu hafa
svarað fyrstu spurningunni játandi, látið
þar við sitja og skrifað undir það sem
fyrir hana var lagt . Samninganefndinni
bar þó sannarlega að horfa til og benda
viðsemjend um á fjárhagsstöðu Íslands .
Þá hlýtur henni að hafa verið skylt að
kappkosta að tilkostnaður Íslands yrði sem
minnstur og í samræmi við lög .
Það vekur til dæmis furðu að samþykkt
hafi verið „skaðleysi“ gagnvart Bretum
vegna beitingar hryðjuverkalaga, en ekki
gerð minnsta tilraun til að fara fram á
sambærilegt skaðleysi til handa Íslandi
vegna beit ingar neyðarlaga og ráðstöfunar
á eignum Landsbankans . Var það ekki
gert fyrr en síðar eftir að gagnrýni á þetta
atriði kom fram .
Þá lágu fjármunir Landsbankans vaxta-
lausir á reikningum breska seðla bankans,
en Íslendingar samþykkja hins vegar að
greiða vexti af láni frá Bretum frá síð ustu
áramótum, jafnvel þótt íslenska inn stæðu-
sjóðnum sé heimilt, lögum sam kvæmt, að
fresta greiðslu vaxtalaust til næst komandi
nóvembermánaðar .
Ís lend ingar greiða jafn framt allan ráð-
gjafar- og samningskostnað Breta og Holl-
endinga, sem nemur nokkrum milljónum
evra, en virðast svo enga ráðgjafa hafa ráðið
sjálfir svo heitið getur .
Allt ber hér að sama brunni . Svavar fór,
sá og sigraði ekki!
Sú „glæsilega niðurstaða“ sem Stein-
grímur J . Sigfússon lofaði varð að algerri
kné setningu Íslands . Þegar Svavar
Gestsson fór í hátíðarviðtal við Morgun­
blaðið, sem frá fyrsta degi ákvað að berjast
fyrir samningunum, sagðist hann ekki
hafa viljað hafa þetta mál hangandi yfir sér
alltof lengi . Hins vegar var það svo að þegar
samningaviðræðunum lauk var öll hætta
liðin hjá varðandi stöðugleika banka kerfis
Evrópuþjóða . Íslendingar hefðu vel getað
tekið lengri tíma til að átta sig á stöðu
mála . Af ummælum Jóhönnu Sigurð-
ar dóttur og Steingríms J . Sigfússonar
fyrstu dagana eftir að samningunum
lauk var ljóst að þau vissu ekkert hvað í
þeim fólst . Það ábyrgðarleysi er vítavert
en útskýrir kannski sífellt háværrari
raddir innan stjórnar flokkana um að
nauðsynlegt sé Jóhanna Sigurðardóttir víki
úr forsætisráðuneytinu .
Til þess að setja Icesave-málið í rétt
samhengi er rétt að svara framangreindum
spurningum hverri fyrir sig .
Ber Íslendingum að borga?
Víkjum fyrst að grundvallarspurning-unni um hvort Íslendingum beri að
borga skuldbindingar einkafyrirtækisins
Lands banki Íslands hf . Komið hafa fram
veigamikil rök frá mikilsmetnum lögfræð-
ing um, íslenskum sem erlendum, um að
svo sé ekki . Hér verður ekki tekin afstaða
til þessa álitamáls . Ef alþingismenn hins
vegar svara því játandi að Íslendingum
beri að borga ber þeim að tryggja að það
sé gert með sem lægstum tilkostnaði og
minnstum byrðum á íslensk fyrirtæki og
íslenska skattgreiðendur í nútíð og framtíð .
Jafnframt að það sé tryggt að unnt sé að
standa undir þessum skuldbindingum . Það
er raunar stórmerkilegt að alþingismenn
treysti sér til þess að skera úr um það
sjálfir hvort þeim beri að gangast í ábyrgð
fyrir Landsbankann eftir að hann er
gjaldþrota .
Til þess að skygnast dýpra í málið er
rétt að horfa framhjá fyrstu spurningunni
og segja sem svo að Íslendingum beri að
styðja íslenska innistæðutryggingarsjóð-