Skagfirðingabók - 01.01.2016, Qupperneq 11

KAUPMANNSHJÓNIN Á SAUÐÁRKRÓKI
11
sagði hann í viðtali. „Hann þoldi svo
illa hitann,“ segir María Haraldsdóttir.
Hann sagði síðar við Einar Kristin
dótturson sinn að kökurnar hefðu ýmist
verið hráar að innan eða brenndar að
utan, „nema hvort tveggja væri.“ Hann
réð sig því til starfa á Hótel Oddeyri og
vann þar nokkur ár, en langaði alltaf
til að vinna í verslun. „Ég man hvað ég
öfundaði strákana sem voru innanbúðar
hjá kaupmönnunum í bænum. Mér
fannst ekki vera hægt að komast
lengra, – og þangað stefndi ég alltaf í
huganum. Ég man ekki eftir öðru sem
ég vildi frekar“ segir Haraldur í viðtali
við Björn Daníelsson. Og hann fékk
ósk sína uppfyllta, hóf verslunarstörf
hjá Karli Schiöth kaupmanni sem rak
umfangsmikla verslun á Eyrinni. Þar
vann hann næstu sjö ár og önnur tvö
til viðbótar í öðrum verslunum, fyrra
árið hjá Snorra Jónssyni kaupmanni og
hið seinna í Gránu hjá Pétri Péturssyni.
En árið 1912 urðu straumhvörf í lífi
Haraldar. Þá axlaði hann föggur sínar
og fluttist vestur í Skagafjörð og gerðist
verslunarþjónn hjá Kristni P. Briem
kaupmanni sem opnaði verslun sína
þetta ár og mun hafa búið á heimili hans.
Það er engum vafa undirorpið að Briem
kallaði Harald Júlíusson til starfa hjá sér,
gamlan og traustan vin. Hann opnaði
búðina árið 1912 og Haraldur var þar
við afgreiðslu. Hann var 27 ára gamall.
Árið 1915 kom annar ungur maður til
starfa hjá Briem, Jón Björnsson, síðar
kunnur sem Jón í Gránu. Þeir tveir og
Stína í Kaupfélaginu, Kristín Sölvadóttir,
sem vann um hríð hjá Briem, eiga
hartnær tveggja alda starfsferil samanlagt
við verslun á Króknum. Haraldur stóð
vaktina hjá Briem í sjö ár. Þá ákvað hann
að hefjast handa upp á eigin spýtur. Til
þess þurfti áræðni, hyggjuvit, framsýni
– og býsnin öll af bjartsýni. Og kannski
átti Haraldur líka hjartavitið umfram
aðra kaupmenn heimsins.
III
HEIMSSTYRJÖLDIN fyrri var í þeim skiln-
ingi fjær almenningi en seinna stríð
að beinn fréttaflutningur var stopulli
fyrir daga útvarpsins. Hún fór þó ekki
fram hjá nokkrum hugsandi manni.
Fréttir birtust í blöðum af hægagangi
stríðsins þar sem hermenn hírðust í
skotgröfum langtímum saman og voru
síðan drepnir eins og flugur þegar þeir
gerðu árás. Vöruverð hækkaði og ýmsar
nauðsynjar fengust ekki langtímum
saman, t.d. kol. Útflutningur var
háður margvíslegu eftirliti og hömlum,
verðbólga grasseraði og ríkið safnaði
skuldum. Um áramótin 1917/18 fylltist
fjörðurinn af ís. Frostaveturinn mikli var
María í Barði á efstu árum. Myndin er lík-
lega tekin á níræðisafmæli hennar.