Tímarit Máls og menningar - 01.02.2011, Side 30

Þ o r s t e i n n Þ o r s t e i n s s o n
30 TMM 2011 · 1
að vilja lesa þá mynd tákn lestri, til dæmis sem alstirndan nætur himin,
en væri það betri lestur og ljóðið auðugra fyrir vikið?
Steinn var löngum hrifinn af þversögnum og þeirra sér víða stað
í Tíman um og vatninu. Hér til að mynda í sambandinu ‚glært ljós
einskis‘ sem minn ir á samböndin ‚Kemur allt, / kemur ekkert, / gróið
bylgjandi maurild um‘ í sjö unda ljóði eða ‚samhljómur einskis og alls‘ í
því sextánda. Hér væri hins vegar út í hött að tala um rökrefjar eins og
Magnús Ásgeirsson gerði af nokk urri glámskyggni í ritdómi um Ferð án
fyrirheits (1942), því hér er ekki um röklegan texta að ræða.45
*
Ljóð númer sextán er fríljóð en frábrugðið ljóðunum hér á undan – nr.
14, 7 og 9 – að því leyti að það er sett ljóðstöfum, einnig annað erindið
sem þó er frjáls ast í formi.
Tíminn og vatnið 16
Undir þáfjalli tímans
stóð þögn mín
eins og þroskað ax.
Ég sá sólskinið koma gangandi
eftir gráhvítum veginum,
og hugsun mín gekk til móts við sólskinið,
og sólskinið teygði ljósgult höfuð sitt
yfir vatnsbláan vegg.
Ég sá myrkrið fljúga
eins og málmgerðan fugl
út úr moldbrúnum höndum mínum.
Og þögn mín breyttist
í þungan samhljóm
einskis og alls.
Meðan gljásvart myrkrið
flaug gullnum vængjum
í gegnum sólskinið.
Lykilorðin hér eru annarsvegar þögnin og hinsvegar sólskinið og
myrkrið. Þau eru öll hlutgerð eða persónugerð. Greinileg þróun er í
ljóðinu: Í upphafi var þögnin en þá kom sólskinið gangandi og myrkrið
flaug burt. Annað erindi minnir sterklega á sólina/konuna og við-