Tímarit Máls og menningar - 01.02.2011, Page 66

H a u k u r I n g va r s s o n
66 TMM 2011 · 1
mið sem bjó að baki og ekkert eignarhald á stíl eða myndhverfingum.
Textinn gekk einfaldlega manna á milli sem bjargræði í viðsjárverðum
heimi. Ef við lítum á hamfaralýsingar þá er óslitin hefð fyrir því hjá
bændum fram á 20. öld að halda dagbók, það gerðu t.a.m. allir bændur
í grennd við Kötlugosið 1918. Hver bóndi greindi frá sínu sjónarhorni
og því gat hver og einn skrifað með góðri samvisku frá mínum bæjar-
dyrum séð. Þegar maður les þessar lýsingar þá getur maður næstum
því getið sér til um það hvaða bækur voru til á hvaða bæ fyrir sig, því
það lesmál sem mönnum var tamt setur svip sinn á þeirra eigin skrif.
En gegnumgangandi er jarðbinding í myndmálinu. Þó að þessir menn
leyfi sér að fara á flug þá er alltaf strengur í moldina, þeir skrifuðu út frá
jarðbundnum sjónarmiðum því hörmungarnar höfðu áhrif á lífsafkomu
þeirra. Þetta gerði skrifin hlý og full af væntumþykju því myndmálið er
tengt túnunum og skepnunum sem þeir hafa mikla samúð með. Þetta
reyndi ég að tileinka mér því það leynir sér ekki að Jón Steingrímsson
hafði mikil áhrif þegar kom að lýsingum á hörmungum, strax við lok
átjándu aldar setja hans skrif svip sinn á annála, en svo er hann auðvitað
líka brautryðjandi í lýsingum á innri tilfinningaólgu sem birtist í sjálfs-
ævisögulegum skrifum allt fram á okkar daga.“
Tilvísanir
1 Ófeigur Sigurðsson: „Samband“, Tímarit Máls og menningar 30. árg. 3. hefti. 1999, s. 75.
2 Dagný Kristjánsdóttir: Öldin öfgafulla, Bjartur: Reykjavík, 2010, sjá s. 261–263. Hér er miðað
við fyrstu kynslóðir Nýhil- og Nykurliða en á síðustu árum hafa yngri skáld eins og Kristín
Svava Tómasdóttir, Kári Páll Óskarsson, Arngrímur Vídalín, Jón Örn Loðmfjörð lesið upp og
gefið út undir merkjum beggja hópa en of f lókið er að rekja þá sögu nákvæmlega hér.
3 Ófeigur Sigurðsson: Skál fyrir skammdeginu, Nykur: Reykjavík, s. 16.
4 Ófeigur Sigurðsson: Roði: Norrænar bókmenntir IX, Nýhil: Reykjavík, 2006, s. 9.
5 Ófeigur Sigurðsson: Provence í endursýningu, Apaflasa: Reykjavík, 2008, s. 9–11.
6 Ófeigur Sigurðsson: Biscayne BLVD, Apaflasa: Reykjavík, 2009, s. 17.
7 Ófeigur Sigurðsson: Skáldsagan um Jón & hans rituðu bréf til barnshafandi konu sinnar þá
hann dvaldi í helli yfir vetur & undirbjó komu hennar & nýrra tíma, Mál og menning: Reykja-
vík, 2010, s. 8.
8 Ófeigur Sigurðsson: Skáldsagan um Jón …, s. 8.