Tímarit Máls og menningar - 01.02.2011, Síða 80

H j ö r l e i f u r S t e fá n s s o n
80 TMM 2011 · 1
sem hösluðu sér völl á því sviði sem safnið hafði áður einokað. Hann
nefnir Íslenska torfbæinn sem eitt slíkra.
Það er rétt að hlutverk Þjóðminjasafnsins hefur breyst að nokkru leyti.
Ég held að hlutverk þess sem eitt af sameiningartáknum þjóðarinnar sé
ekki eins sterkt og áður en jafnframt hefur ýmis starfsemi safnsins
eflst og orðið áhrifameiri. Í anda nýfrjálshyggjunnar hafa ýmsir af
hornsteinum samfélagsins verið vanræktir og ýmislegt bendir til þess
að stjórnvöld landsins hafi um skeið leitast við að veikja þá frekar en
styrkja. En ekki hafa allar breytingar á hlutverki safnsins verið til hins
verra. Margvísleg starfsemi sem áður fór nær eingöngu fram undir
handarjaðri Þjóðminjasafnsins á sér nú stað miklu víðar sem getur svo
sannarlega verið af hinu góða. Fornleifarannsóknir fóru nær eingöngu
fram á vegum Þjóðminjasafnsins fyrir fáum áratugum en núorðið
stunda mun fleiri slíkar rannsóknir og á heildina litið hafa þær eflst til
mikilla muna. Og það er líka rétt að á vegum Íslenska torfbæjarins er
lögð rækt við torfhúsaarfinn og þar er um að ræða mikilvæga viðbót við
það sem fyrir var á þessu sviði.
Sigurjón lætur þess hins vegar ekki getið að um nokkuð langa hríð hafa
Skagfirðingar haft forystu á þessu sviði ef svo má segja. Norðanlands eru
miklu fleiri torfbæir ennþá uppistandandi en í nokkrum öðrum lands-
hluta og einna flestir eru þeir í Skagafirði. Þessu veldur vafalítið meðal
annars þurrara veðurfar en til dæmis sunnanlands.
Torf sem myndlist. Höfundur Hjörleifur Stefánsson 2008.