Tímarit Máls og menningar - 01.05.2011, Síða 51

J ó h a n n J ó n s s o n s k á l d
TMM 2011 · 2 51
reki bæði hvað varðar lýsingu á ferðinni sjálfri, hugsanagang Jóhanns á
þessum tíma og stílsnilld hans. Bréfið er of langt til að birta það allt hér,
en hér á eftir eru teknir saman nokkrir kaflar sem gefa nokkra mynd af
ferðinni og Jóhanni sjálfum:
Ég hafði símað ykkur, að ég færi 6. oktober. Það gerði ég líka. En ég gerði annað
þá um leið, sem ekki er síður í frásögur færandi. Ég gifti mig ! ………
[…] Masmikið get ég nú ekki sagt að það væri. Enda heppilegast þar sem slíkt
fólk, eins og ég og mínir líka[r] voru annars vegar.
Jú, Jóhannes, vinur ykkar, bæjarfógeti, las yfir okkur í sínum gyltasta galla
einhverja vélritaða runu, sem átti að gilda sem giftingarræða. Við stóðum bæði
eins og dæmd, og hlýddum á, með þeim anstændugasta svip, sem við átti. Svo
var öllu slegið föstu. Ómakið borgað. Kvatt og farið. Þessi athöfn stóð einhvern
tíma milli kl. 2–3. Klukkan 7 sama dag stóðum við í myrkri og hrakviðri uppi á
promenaðiþylfari á „Islandinu“ og veifuðum síðustu kveðjum okkar til vinanna.
Svo var þessi mikla og merkilega brúðkaupsferð hafin. Og skal nú í eftirfarandi
klausum sagt nánar frá henni.
Um sjóferðina verð ég fáorður. Annað er nefnilega ekki vel auðgert. Þar var
hver dagurinn öðrum líkur. Oftast sólskin og hásumarveður. Farþegar, sem
höfðu farið alt að því 20 sinnum til framandi landa, kváðust ekki minnast slíks
ágætis veðurs, á þessari leið. Kvöldið, áður en við komum til Scotlands, er eitt
hið fegursta kvöld sem hugsanlegt er að komið geti yfir úthafið. Sjórinn suðaði
ofur góðlátlega við skipskinnungana rétt eins og þegar best er í honum hljóðið
í júnímánuðunum heima. Hálfmáninn stráði um sjálfann sig úða af skærasta
silfri, og yfir hafsbrúnina. Hærra voru stjörnurnar hver á sínum stað – og svo
þetta furðulega. Sem engin stjörnubjört Októbernótt hafði boðið mér upp á fyr,
heit yndisleg sunnangola um vangana og hárið. Blátt áfram heit, eins og best
lætur í Júlí. Slíkar nætur er skrifandi um!
Næsti dagur var sunnudagur. Hefði ég verið ýngri hefði mér sjálfsagt hlýnað
um hjartaræturnar yfir því hve dularfullur og lokkandi sá dagur var. Þessi fyrsti
dagur, sem ég leit augum annað land en þetta eina og fyrsta af öllum löndum.
Dularfullur, segi ég, því að það var hann. Það var eins og hann væri að smátreina
mér gæði sín, til þess að gera löngun mína sterkari og tilhlökkunina ofurlítið
meiri, ef hægt væri. Hann var einna líkastur ærslafengnum vordegi, eftir að góð­
viðrið er að fullu búið að ná yfirtökunum. Sterkur hlýr vindur og gulleit sólmóða
í lofti, hálfgagnsæ aðeins. Í gegnum þennan sólhjúp gryltum við haustbleikar
strendur Scotlands. Þannig var þessi dagur hálfsagður og fullur af fyrirheitum.
Á Mánudagsmorguninn láum við inni í höfn í New­Castle. Ja stórborg er eitt
af því sem engin orð fá lýst. Og fárra klukkustunda dvöl, og þar að auki fyrsta við­
koma, gefur lítið efni til frásagnar. Og þó bar það fyrir augu mér þarna á þessari
stuttu stund, sem skrifa mætti um heilar stórar bækur – stórar og ljótar bækur.
New­Castle er iðnaðarborg. Þetta eina orð ætti að vera næg skýring á því að rita
mætti ljótar bækur um það sem þar bar mér fyrir augu, því að um iðnaðarborgir