Tímarit Máls og menningar - 01.11.2011, Side 18

G u ð n i E l í s s o n
18 TMM 2011 · 4
áður ekki sá að hvetja til uppgjafar heldur fremur að vekja menn til
umhugsunar um hversu fáránleg viðmiðin og stefnumörkunin hafi
fram að þessu verið. Kominn sé tími til að horfast í augu við raunveru­
leikann og bregðast við vandanum með ábyrgum hætti.42
„Stoppum þessa sturluðu stefnu“ brýndi einn af andstæðingum Kol­
brúnar Halldórsdóttur fyrir samlöndum sínum í aðdraganda síðustu
Alþingiskosninga. Sá kýs væntanlega að taka ekkert mark á öllum
þeim losunarspáferlum sem nú birtast í virtum vísindatímaritum um
allan heim og draga upp mjög myrka framtíðarsýn ef svo fer fram
sem horfir. Eða kannski hefur hann einfaldlega ekki kynnt sér niður­
stöðurnar fremur en aðrir þeir sem ráku upp ramakvein eftir yfirlýsingu
umhverfisráðherra.
Frammi fyrir gögnunum er líklega aðeins tvennt í stöðunni ætli
menn að halda áfram á sömu háskabrautinni. Vera hræsnari sem segir
eitt og gerir annað. Tala fjálglega um hættur loftslagsbreytinga en breyta
svo nákvæmlega eins og afneitararnir, allir þeir sem hafna því að bera
nokkra ábyrgð á veðurfarsbreytingunum eða taka ekki mark á niður­
stöðum þúsunda loftslagsrannsókna. Jay W. Richards er einmitt einn
af afneiturunum, en hann velur að vefengja niðurstöður vísindasam­
félagsins með alls kyns óígrunduðum rökum.43 Hann veit að guðleg
forsjárkenning hans fellur um sjálfa sig ef óheft notkun eins orkugjafa
hefur svo hrikalegar afleiðingar að framtíðarlausnirnar mega sín lítils
andspænis framtíðarvandanum. Hann velur því leið afneitarans og
hafnar alvarleika loftslagsbreytinga eftir gamalkunnum leiðum sem
allar er búið að hrekja ótal sinnum af sérfræðingum á sviðinu.44
Hvar liggja endimörk græðginnar?
Annar og merkilegri trúarheimspekingur en Jay W. Richards var rúss­
neski rithöfundurinn Leo Tolstoj. Hann fjallaði víða um sérkennilegar
þversagnir græðginnar en líklega hvergi á eins eftirminnilegan hátt og
í smásögunni um bóndann Pákhom sem er aldrei ánægður með hlut­
skipti sitt og vill alltaf meira ræktarland fyrir sig og sína. Þörf Pákoms
fyrir meira pláss leiðir hann sífellt lengra frá upphaflegum heimkynnum
sínum. Fyrst heldur hann til Neðri­Volgu þar sem hann eignast strax
„þrisvar sinnum eins stórt land og áður“ og „getur eftir því haft marg­
falt betri afkomu“.45 Þar unir hann þó ekki lengi. Brátt fer að þrengja að
honum og hann kemst að því að í landi Basjkirarana sé hægt að fá mikil
landflæmi fyrir tíunda hlutann af því sem jarðir kosta í Neðri­Volgu.
Basjkirarnir bjóða Pákhom allt það land sem hann geti gengið umhverfis