Tímarit Máls og menningar - 01.11.2011, Blaðsíða 117

Á d r e p u r
TMM 2011 · 4 117
breyttir ferlar í líkamanum valdið batanum.
Þetta tvennt getur jafnvel spilað saman. Með
öðrum orðum: Meðferðin getur verið gagns­
laus, en fólk læknast samt. Af þessum ástæð­
um eru gerðar samanburðarrannsóknir
með sæmilega stórum hópum (20 eða fleiri
einstaklingar, oft) þar sem sumir fá meðferð
en aðrir gervimeðferð. Þetta eru þá ástæður
þess að ekki er treyst á einstaklingstilfelli til
að meta hvort meðferð beri árangur. Nánar
má lesa um þetta í ýmsum inngangsbókum
að klínískri sálfræði.
32 P. Crits­Christoph og J. P. Barber (2000).
Long­term psychotherapy. Í C R. Snyder og
R. E. Ingram (Ritstj.), Handbook of psycho-
logical change; P. Fonagy, A. Roth og A. Hig­
gitt (2005). The outcome of psychodynamic
psychotherapy for psychological disorders;
Clinical Neuroscience Research, 4, 367–377;
E. Erwin (1996). A final accounting: Philo-
sophical and empirical issues in Freudian
psychology. London: MIT Press.
33 D. A. Clark og C. Purdon (2004). Cognitive
therapy and therapy of obsessions and
compulsions. Í M. A. Reinecke og D. A.
Clark (Ritstj.), Cognitive therapy across the
lifespan. Evidence and practice. Cambridge
University Press.
34 Ibid.
35 Nánari lýsingar á HAM má finna t.d. í inn­
gangsbókum að klínískri sálfræði, en líka
í M. A. Reinecke og D. A. Clark (Ritstj.),
Cognitive therapy across the lifespan. Evi-
dence and practice. Cambridge University
Press.
36 Sem dæmi má nefna Ödípusarduldina
(Oedipal conflict) en sú kenning gerir ráð
fyrir því að börn bæli niður í dulvitund allar
kynferðislegar langanir gagnvart öðru for­
eldri sínu. Sjá nánar í Ross, Personality: The
scientific study of complex human behavior,
bls. 92. Annað dæmi er draumakenning
Freuds, sem hann rekur í löngu máli í The
interpretation of dreams. Samkvæmt þeirri
kenningu eru draumar óskiljanlegir nema
þeir séu túlkaðir eftir sérstöku kerfi. Rætur
drauma,eru í dulvitund, en nokkurs konar
siðgæðisvörður sér um að brengla innihald
draumsins sem kemur úr dulvitund. Þess
vegna séu draumar oft svo undarlegir og ill­
skiljanlegir.
37 Greiningin reiðir sig óbeint á hugtökin,
vegna tilvísunar í þaðið, sjálfið og yfirsjálfið
(eins og þau séu gild), en án dulvitundar
og bælingar eru þaðið, sjálfið og yfirsjálfið
ekki möguleg (sbr. A. Ross, Personality: The
scientific study of complex human behavior).
Jafnvel þó enga dulvitund sé að finna í
greiningu Andra og Steinars (sbr. kafla II),
er þannig óbeint stuðst við dulvitund og
bælingu.
38 V. N. Vološnov (1927/1987). Freudianism:
A critical sketch. Neal H. Bruss þýddi úr
rússnesku. Indiana: Indiana State University
Press.
39 S. Freud (1909/2010). Athuganir um áráttu-
sýki. Sigurjón Björnsson þýddi og gaf út.
40 Ibid, bls. 46.
41 M. Macmillan (1997). Freud evaluated: The
completed arc. MIT Press. Einkum bls. 575.
42 S. Freud (1917/1996). Inngangsfyrirlestrar
um sálkönnun. III hluti. Sigurjón Björnsson
þýddi. Reykjavík: Hið Íslenska Bókmennta­
félag. Sjá bls. 319 320.
43 Sjá umfjöllun um þetta í C. McGinn (1999).
Freud under analysis. New York Review of
Books, 46(17), bls. 20 24.
44 Magnús Kristjánsson (2006). Sannar sögur
handa byrjendum: Nokkur orð um freudíska
bælingu. Í Úlfar Hauksson (Ritstj.), Rann-
sóknir í félagsvísindum VII: Félagsvísinda-
deild (bls. 569–578). Félagsvísindastofnun
Háskóla Íslands gaf út.
45 Þ.e., M. Macmillan, Freud evaluated: The
completed arc.; V. N. Vološnov. Freudianism:
A critical sketch; C. McGinn, Freud under
analysis.