Tímarit Máls og menningar - 01.03.2017, Blaðsíða 32

K r i s t í n Ó m a r s d ó t t i r
32 TMM 2017 · 1
Svo koma Kvíðasnillingarnir 2014.
Kvíðasnillingarnir er óskyld nöfnu sinni í eintölu og er skáldsaga sem rekur
ævi aðalpersónanna frá því að þær eru litlar og þangað til þær eru komnar á
fullorðinsár. Titillinn fangar vitaskuld þema bókarinnar: Við eigum hið nei-
kvæða orð kvíðasjúklingur og mér fannst gaman að stroka út sjúkleikann og
skrúfa frekar saman við hugar- og líkamsástandið kvíða einkunnina snill-
ingur. Eða er ekki eins hægt að vera snillingur í kvíða og ballet eða píanóleik?
Jú, og þetta er flott orð.
Aðalpersónurnar eru kvenlegir drengir – má segja það? Mér þykir mjög
vænt um þessa bók en hef auðvitað ekki lesið hana síðan hún kom út.
Ég veit ekki hvort það megi. Nú síðast kom svo út skáldsagan Fyrir allra
augum (2016).
Aftur endurspeglast þemað mjög sterkt í titlinum: hvernig við lifum í
síauknum mæli fyrir allra augum. Frænkur mínar senda barnsfæðingar
sínar út í beinni útsendingu; vídjó, stöðuuppfærslur og ljósmyndir. Grát-
klökkir rithöfundar æða snuðrandi um net og dagblöð og slengja umsögnum
jafnóðum inn á netið: Það er með tár á hvörmum sem ég tek við þessum fjög-
urra stjörnu dómi í Séð & heyrt …
Dulúðin á undir högg að sækja. Ungir og sætir karlmenn ákveða að raka
sig og finna sig knúna til að setja ljósmyndir – fyrir og eftir – inn á netið; það
er ekki einu sinni hægt að raka sig lengur án þess að óska eftir kommentum,
sem mér finnst fyndið.
Upphafshvatinn var þó, fyrst og fremst, sá að mig langaði að skrifa sögu
um ungt fólk sem er klárt og vel gefið og lifir í áhugaverðum heimi án
þess að gera það á niðrandi hátt, úr fjarlægð eða af stalli, einsog mér þykir
algengt í íslenskum bókmenntum. Kannski af því að þær eru að megninu til
skrifaðar af eldri fólki? Mig langaði að skrifa sögu sem væri sympatísk gagn-
vart minni kynslóð og yngra fólki og sýndi það sem áhugavert, flókið fólk.
Ákjósanlegast væri að menn skrifuðu af sömu virðingu um mína kynslóð
og um aðrar.
Ég tek eftir lýsingarorðunum sem þú puntar þau hin miðaldra með, þau
eru þreytt og stressuð, reykingahás – mér þykir það kúl og kannski er ég
of miðaldra til að nota orðið kúl. Er þessi lýsingarorðanotkun með ráðum
gerð?
Ef einhver má nota orðið kúl, þá ert það þú, Kristín kær.
En ég vann sem sagt markvisst með það í fyrsta hluta Kvíðasnillinganna
að sýna fullorðna fólkið, alltaf í bakgrunni, sem hálfgerða klaufabárða og
að vissu leyti ennþá meiri óvita en afkvæmi sín, þ.e. kvíðasnillingana þrjá.
Þau eru vissulega þreytt og stressuð og alltaf hálf-fjarverandi, í kapphlaupi
við tíma og væntingar. Í Fyrir allra augum var það hins vegar ekkert með-