Tímarit Máls og menningar - 01.09.2017, Qupperneq 70

70 TMM 2017 · 3
Kristín Jónsdóttir
Hiromi Kawakami og
stjörnur yfir Tókýó
Tveir einfarar taka að spjalla saman á bar og smátt og smátt vex sambandið.
Hún er rétt um fertugt, hann er kennari á eftirlaunum og hafði einmitt kennt
henni japönsku í skóla. Hún var ekki áhugasamur nemandi og undrast að
hann skuli muna eftir henni. Þau eru bæði þrjósk og í raun ánægð með að fá
að vera bara ein í friði en einhvern veginn geta þau þó ekki slitið sig hvort frá
öðru, þótt stundum verði mislöng hlé á sambandinu …
Skáldsagan Stjörnur yfir Tókýó (á frummálinu heitir hún reyndar Skjala-
taska kennarans/Senseis) er lágróma og „þægileg“ skáldsaga aflestrar. Ég
þýddi þessa sögu og þótt segja megi skammlaust að grunnurinn sé klisja, er
eitthvað í henni sem hélt mér allan tímann sem ég glímdi við þýðinguna. Í
hvert skipti sem ég kom að lokakaflanum, brutust út tár, jafnvel í allra síðasta
skiptið sem ég las yfir, áður en ég sendi handritið frá mér í prentun.
Ég hef í raun aldrei almennilega skilið hvað það var sem heillaði mig mest.
Þessi örfína leið höfundarins til að lífga Tsukiko og Sensei við, pjattið í henni
þegar þau eru að fara á „stefnumót“ í staðinn fyrir að hittast bara á barnum
eins og vanalega, þrjóskan í honum þegar hann veit að hann hefði ekki átt að
gera grín að henni. Gallar þeirra eru svo ofurkunnuglegir og hversdagslegir
að það er ekki hægt annað en að finna til með þeim.Ástríðan fyrir tungumál-
inu og japanskri menningu er smitandi. Margar lýsingar eru yndislegar, til
dæmis á smámununum sem Sensi safnar; það eru hlutir á borð við rafhlöður
sem gefa enn frá sér ofurveikan straum. Og ekki spillir lýsingin á matnum
sem hið drykkfellda par gæðir sér á til að verða ekki of full, það er sannkallað
gastrónómískt ferðalag að lesa um framandi sjávarfang, krydd og sósur. Þótt
söguþráðurinn sé brotakenndur og minni frekar á smásagnasafn, er einhver
ósýnileg lína sem lesandinn fer að halda í og saknar þegar bókinni lýkur.
Í þýðingum mínum hef ég tekið þann pól í hæðina að vera ekki í sambandi
við höfundinn til að leysa úr vandamálum sem óhjákvæmilega koma upp,
heldur axla sjálf alla ábyrgð á túlkun minni á verkinu. Höfundurinn hefur
skilað verkinu af sér og ég tel það ekki áhugavert að fá hann til að staðfesta
minn skilning. Við þýðinguna á Stjörnur yfir Tókýó játa ég þó að nokkrum
sinnum var ég komin á fremsta hlunn með að brjóta þessa vinnureglu mína,