Þjóðarbúskapurinn - 01.08.1983, Page 31

Atvinna, verðlag og tekjur
Atvinna.
Arið 1982 var atvinnuástand víðast hvar gott, þegar á heildina er litið. A
nokkrum útgerðarstöðum dró þó heldur úr atvinnu vegna minni afla og
loðnuveiðibanns. Tölur um skráð atvinnuleysi benda að vísu til slaknandi
atvinnuástands, þar sem að meðaltali töldust 770 manns atvinnulausir á mánuði
árið 1982, samanborið við rúmlega 400 árið 1981. Þetta jafngildir um 0,7% af
mannafla 1982 og 0,5% 1981.
Þessar tölur segja hins vegar ekki alla söguna, því að í janúar og fram undir
miðjan febrúarmánuð í fyrra gætti í atvinnuleysistölunum áhrifa róðrarstöðvun-
ar, sem hindraði rekstur fiskvinnslustöðva víðast hvar á landinu. Þessi áhrif
koma glöggt fram í því, að undanfarin ár hefur skráð atvinnuleysi í janúar og
febrúar verið um það bil þriðjungur atvinnuleysis á árinu öllu, en var árið 1982
tæplega helmingur. Annað atriði, sem skýrir fjölgun skráðra atvinnulausra, er
breyting á lögum um Atvinnuleysistryggingasjóð — þar sem meðal annars
tekjuskerðingarmark var fellt niður. Með hliðsjón af þessu verður að telja, að
atvinnuástandið hafi í raun verið svipað árið 1982 og undanfarin ár.
Tölur um atvinnuleysi síðustu árin sýna, að verulegar sveiflur í afkomu
þjóðarbúsins hafa ekki haft áhrif á skráð atvinnuleysi, sem hefur verið næsta
svipað ár frá ári. Af þessu sýnist mega draga þá ályktun, að atvinnuástand hér á
landi hafi síðasta áratug yfirleitt einkennst af þenslu og skorti á vinnuafli fremur
en skorti á atvinnutækifærum, þótt beinar tölur um ófylltar stöður og eftirspurn
eftir vinnuafli skorti. Þannig má telja, að atvinnuleysi hér á landi sé fyrst og
fremst árstíða- og tímabundið, en ekki varanlegt.
Til samanburðar má nefna, að á síðasta ári var atvinnuleysi á öðrum
Norðurlöndum talið á bilinu 3-10%, að meðaltali um 5J/2%. í ríkjum OECD
voru rétt um 30 milljónir manna skráðar atvinnulausar á síðasta ári, eða sem
svarar til 8/2% af heildarmannafla í þessum ríkjum. Áætlað er, að árið 1983 haldi
atvinnuleysi í umheiminum áfram að vaxa enda þótt horfur séu á nokkrum
efnahagsbata. Samkvæmt spám alþjóðastofnana er talið, að heildarfjöldi
atvinnulausra í ríkjum OECD verði 33-34 milljónir á þessu ári, eða 9Vi% af
mannafla í þessum ríkjum.
Um einstaka þætti atvinnuleysisskráningarinnar hér á landi má segja, að
skiptingin eftir landshlutum virðist svipuð því, sem verið hefur nokkur undan-
gengin ár. Þannig er rétt innan við þriðjungur skráðra atvinnulausra á
höfuðborgarsvæðinu og hlutur annarra landshluta er svipaður og undanfarin ár.
Hlutur kvenna í atvinnuleysistölunum er heldur meiri en hlutur karla, eða rétt