Studia Islandica - 01.06.1941, Síða 12

10
lands og lét síðan vígjask til prests“. Frá dvöl Sæmundar
í Frakklandi segir í Biskupasögum og einkum af brott-
ferð hans. 1 sögu Jóns biskups helga, hinni elztu, er sagt
frá því, að Jón Ögmundsson hafi í utanferð sinni fengið
Sæmund til að hverfa aftur heim til fósturjarðarinnar:
„ .. . spanði (hann) út hingat með sér Sæmund Sigfússon,
þann mann, er einnhverr hefir enn verit mestr nytjamaðr
guðs kristni á þessu landi, ok hafði verit lengi utan, svá
at ekki spurðist til hans. En hinn helgi Jón fékk hann
uppspurðan ok hafði hann sunnan með sér, ok fóru þeir
báðir saman sunnan út hegat til frænda sinna ok fóstr-
jarðar”.1) 1 Jóns sögu helga eftir Gunnlaug munk segir
frá fundum þeirra Jóns og Sæmundar2): „En hinn heilagi
Jón gat hann uppspurðan, at hann var með nokkurum
ágætum meistara, nemandi þar ókunniga frœði, svá at
hann týndi allri þeirri, er hann hafði á œsku aldri numit,
ok jafnvel skírnarnafni sínu. En er hinn heilagi Jón kom
þar, er hann var fyrir, spurði hvárr annan at nafni. Hinn
heilagi Jón sagði sitt nafn, en Sæmundr nefndist Kollr.
Jón svarar af gift heilags anda ok mikilli kennispeki: „Ek
.getr, at þú heitir Sæmundr ok sér Sigfússon ok fœddr á
íslandi á þeim bœ, er í Odda heitir“. Taldi hinn heilagi
Jón þar til fyrir honum, at hann kannaðist viðr sik ok ætt
sína. Sæmundr mælti: „Vera má, at spnn sé saga þín, ok
ef svá er, þá mun finnast í túninu í Odda hóll nokkur, sá
er ek lék mér jafnan viðr“. Ok eftir þetta þá kannast þeir
viðr með öllu. Þá mælti hinn heilagi Jón: „Fýsir þik ekki
í brott héðan?“ Sæmundr svarar: „Gott þikkir mér hjá
meistara mínum, en þó, síðan ek heyrða þín orð, ok ek sá
þik, virðist mér þó svá, sem sá hafi betr, er þér fylgir ok
aldri viðr þik skilst, en eigi sér ek þó ráð til þess, at ek
mega þér fylgja, því at meistari minn vill með pngu móti
gefa mik liðugan“. Hinn heilagi Jón mælti: „Vit skulum
1) Bisk. I, 156.
2) Bisk. I, 227 o. áfr., sbr. ennfremur Annála IV (1076), VII
<1078) og X (1077).