Milli mála - 2020, Page 235

Milli mála 12/2020 235
LÝSÍAS

10.33112/millimala.12.8
[lög]
32 Þið heyrið, herra mínir, að lögin fyrirskipa að ef einhver nauðgar
frjálsum manni eða dreng, þá skal honum gert að greiða tvöfaldar
skaðabætur.10 En ef hann nauðgar konu – í þeim tilvikum þegar
leyfilegt er að dæma til dauða – þá skal hann vera undir sömu sök
seldur. Þannig, herrar mínir, taldi löggjafinn að nauðgarar verð-
skulduðu vægari refsingu en flagarar; hann kveður upp dauðadóm
yfir þeim síðarnefndu en gerir hinum fyrrnefndu að greiða tvöfaldar
bætur. 33 Þetta er af því að hann telur að þeir sem beita ofbeldi séu
hataðir af þeim sem verða fyrir ofbeldinu en þeir sem á hinn bóginn
beita sannfæringu spilli þannig sálum þeirra með þeim afleiðingum
að þeir gera annarra manna konur fylgispakari við sig en við eigin-
menn sína. Allt heimilið verður á þeirra valdi og óljóst er hvorum
börnin tilheyra, eiginmönnum eða friðlum. Vegna þessa lét lög-
gjafinn dauðann vera refsingu þessum mönnum.
34 Þess vegna, herrar mínir, sýkna lögin mig ekki einungis af því
að hafa brotið af mér, heldur hafa þau beinlínis skipað mér að grípa
til þessarar refsingar. Það er ykkar að ákveða hvort lögin eigi að vera
gild eða einskis verð. 35 Því ég tel að allar borgir setji lög af þessum
sökum, til þess að við getum leitað í lögin og séð hvað við eigum til
bragðs að taka í þeim málum sem vefjast fyrir okkur. Og í þessum
málum fyrirskipa lögin þeim sem hafa orðið fyrir ranglæti að grípa
til refsingar af þessu tagi. 36 Ég fer þess á leit við ykkur að þið hafið
sömu skoðun og þau. En ef ekki, þá skapið þið friðlum slíka friðhelgi
að þið munuð hvetja meira að segja innbrotsþjófa til þess að segjast
vera friðlar, vitandi ósköp vel að ef þeir segja að þetta hafi verið
ástæðan og ef þeir segja að þeir hafi þess vegna farið inn á annarra
manna heimili muni enginn snerta þá. Allir munu þá vita að það
þurfi að sjá á bak lögunum um hórdóm en óttast úrskurð ykkar því
hann er gildastur alls í borginni.
10 Hér er sennilega um að ræða tvöfaldar skaðabætur miðað við nauðgun á ófrjálsum manni, þræl eða
ambátt. Í Ævisögu Sólons eftir Plútarkos (Sol. 23.1) kemur fram að Sólon hafi snemma á 6. öld f.o.t.
sett lög í Aþenu um að eiginmanni, sem gómaði annan mann með eiginkonu sinni, væri heimilt
að drepa friðilinn; aftur á móti væri 100 drökmu sekt við því að nauðga ógiftri frjálsri konu og 20
drökmu sekt við því að draga hana á tálar án ofbeldis. Undanskildar þessum lögum voru vændis-
konur.