Fræðaþing landbúnaðarins - 03.02.2006, Blaðsíða 291

Fræðaþing landbúnaðarins 2006
Gæðastýring í sauðfjárrækt
Landbóta- og landnýtingaráætlun
Alftaversafréttur, Skaftárhreppi
Bjöm H. Barkarson, Elín H. Valsdóttir, Gústav M. Asbjömsson
Landgræðsla ríkisins
Með tilkomu reglugerðar 175/2003 um gæðastýrða sauðijárframleiðslu var hafist handa við
úttektir á ástandi gróðurs á afréttum og var Alftaversafréttur einn þeirra. Að lokinni úttekt
Landgræðslu ríkisins var ljóst að afrétturinn stóðst ekki að óbreyttu þau viðmið um gæði
beitilands sem reglugerðin kveður á um. Valda þar helst stór sandsvæði með virku
jarðvegsrofi. Var því hafist handa við gerð landbóta- og landnýtingaráætlunar. Hún var unnin
að frumkvæði heimamanna í samvinnu við Landgræðslu ríkisins.
Akveðið var að áætlunin skyldi gilda frá og með árinu 2004 til og með ársins 2010. Við
landbætur er þremur aðferðum beitt:
1. Friðun svæða
Svæði nyrst á afréttinum em sandsvæði sem liggja að Mælifellssandi. Þau svæði teljast til
auðna og er mikið virkt jarðvegsrof á þeim hluta afréttarins. Fé sem gengur á þessum hluta
afréttar verður fargað eða haldið heima. Skráður verður á hverju ári fjöldi fjár sem finnst á
svæðinu, númer áa og nafn eiganda.
2. Stýring beitartíma
Samráð verður haft við gróðurvemdamefnd Vestur-Skaftafellssýslu og Landgræðslu ríkisins
um upprekstrartíma og er miðað við að gróður verði skoðaður um 20. júní ár hvert og
upprekstur hefjist því ekki fyrr. Flutningi ljár á afrétt verður dreift á að minnsta kosti 15 daga.
3. Landbætur
Stuðla á að áframhaldandi gróðurframvindu á Atleyjarmelum og stöðva jarðvegseyðingu á
Atleyjarmoldum. Markmiðið er að auka beitargildi svæðisins og stuðla að bættri
beitarstýringu með styrkingu gróðurlendis neðarlega á afréttinum. Gert er ráð fyrir að nota
fremur litla áburðarskammta, 150-200 kg/ha til að auka lífsþrótt og framleiðni þess gróðurs
sem þegar er til staðar á svæðinu. Heildarstærð uppgræðslusvæða er 900 hektarar. Félagar í
Búnaðarfélagi Álftavers sjá um áburðardreifingu.
Gert er ráð fyrir að kostnaður við áætlunina nemi að meðaltali um 1.100.000 kr. á ári eða í
heildina 7.690.000 kr. Áformað er að sækja um styrki, meðal annars til Landbótasjóðs
Landgræðslu ríkisins, til að Ijármagna áburðarkaup og kostnað við flutninga. Fjánnögnun er á
ábyrgð heimamanna en áætlunin verður endurskoðuð árlega meðal annars með tillliti til þess
íjármagns sem hægt er að útvega hverju sinni.
Sveitarstjórn Skaftárhrepps og ijallskilanefnd Álftaversafréttar em ábyrg fyrir því að þessari
áætlun sé fylgt í hvívetna. Landgræðsla ríkisins hefur eftirlit með framkvæmd áætlunarinnar.
289