Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2012, Qupperneq 92

Múlaþing
Lundi er að mestu horfinn úr Seley.
Ljósm. Skarphéðinn G. Þórisson.
Helstu breytingar á fuglalífi í Seley frá
aldamótunum 1900 töldu þeir vera almenna
aukningu í ijölda fugla svo og fjölgun varp-
tegunda, þar sem við hefðu bæst á síðustu
áratugum fýll, grágæs, silfurmáfur, rita og
sennilega tjaldur. Sérstaka athygli þeirra vakti
hversu mikið æðarvarp var í óbyggðri eynni
og það þrátt fyrir að máfar væru þar komnir
til sögunnar.
Ásmundur Helgason sem reri firá Seley
nálægt aldamótunuin 1900 greinir svo frá að
þá hafi verið þar mikið æðar- og kríuvarp og
líka hafi verpt þar lítið eitt af teistum og lunda.
Hafi krían verið hinn mesti vemdarvættur fyrir
æðarvarpið, þar eð hún varði það fyrir ræn-
ingjum, svo sem hröfnum og svartbökum.10
Um fuglalíf í eynni segir Geir Hólm m.a.:* 11
Fuglalíf hefur alla tíð verið mikið í Seley
og tel ég mig hafa séð þar að staðaldri 18
tegundir fugla. Ekki munu þeir allir hafa
orpið þar, eins og hrafn og fálki sem ég
sá oft. Mér skilst að lundi hafi ekki verið
áberandi fyrr á árum, en honum fjölgaði
þar mjög mikið á þeim tíma sem ég kom
oftast í eyna árin 1973-1989. Nú er því
miður mikil breyting á bæði lunda- og
kríuvarpi þarna eins og annars staðar og
hvorug tegundin getur aflað ungum sínum
þeirrar fæðu sem þeir þurfa til að ná þroska,
og það er sandsílið sem er horfið víðast
hvar umhverfis landið okkar.... Ekki varð
ég var við grágæs í eynni fyrstu árin, en
svo fór hún að verpa þarna og hefúr fjölgað
nokkuð. Helsingi er þama nýr varpfugl og
hefur honum íjölgað verulega, en ég varð
aldrei var við hann í mínum ferðum í eyna.
I svari við fýrirspum minni um breytingar á
fuglalífi í Seley síðasta aldarijórðung segir
Davíð Baldursson efnislega eftirfarandi:12
Lundastofninn í Seley hefúr hmnið síðustu
fímm árin. Fyrir tíu ámm var þar gríðar-
legt lundavarp svo skipti tugþúsundum,
en síðan hefur orðið hröð breyting og nú
komast engar pysjur á legg heldur drepast
nær allar. Kría sem lengst af verpti í eynni
á þessu tímabili er nú að heita má horfín,
líklega vegna fæðuskorts og hettumáfur
sést varla. Hins vegar hefur helsingi orpið
í eynni síðustu 4-5 ár.
Daginn sem við vorum í Seley, 26. júlí 2011,
var mjög dauft yfir fuglalífi. Aðeins sáust
stöku lundar skjótast úr holu en mikið sást af
dauðum pysjum á dreif hér og þar um eyna.
Nokkra máfa sáum við á sveimi og fýll og
fýlsungar voru í fáeinum hreiðrum. Tjaldurs-
hjón stilltu sér upp norður af Hjallsbyggð og
snjótittlingar skutust hjá við Bóndavörðuholt.
10 Ásmundur Helgason. A sjó og landi, s. 226-227. 12 Davíð Baldursson. Svar við fyrirspumum HG 4. jan. 2012.
11 Geir Hólm. Minnisblað til HG 3. okt. 2011.
90