Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2012, Qupperneq 132

Múlaþing
,,Er þeir komu á staðinn kom í Ijós
að einhverjir höfðu verið það á ferð
skömmu áður og sprengt hana í loft
upp. Var stór sprengjugígur á staðnum
og sprengibrot í nágrenninu.
Við nánari athugun kom í Ijós að
tvœr forsprengjur höfðu ekki sprungið
og gerði Rudólf þær báðar óvirkar.
Eftirþví sem Vísirfirétti í morgun,
munu nokkrir ungir menn, meðal
annars frá Eskifirði, hafa farið á
staðinn daginn áður en Rudólf og
félagar komu þangað.
Elöfðu piltarnir með sér nokkrar
túpur af dýnamíti svo og 16 mínútna
kveikjuþráð. Komu þeir dýnamítinu
fyrir undir sprengjunni og hlupu svo
á brott. Voru þeir komnir rúma 200
metrafrá sprengjunni er hún sprakk
og var krafturinn svo mikill að fjallið
nötraði. “
Þann 1. október 1976 er í Vísi enn fjallað um
ferð Rudólfs austur á Valahjalla. Þar kemur
fram að ekki er þá vitað hvaða piltar höfu
sprengt sprengjuna, en Rudólf lætu hafa eftir
sér.
„ Við sáum strax að það var skammt
liðið frá því að sprengjan hafði verið
sprengd, en hvernigþað vargert vissi
ég ekki fyrr en ég hafði lesið það í Vísi.
Þeir hafa verið heppnir að slasa
sig ekki á þessu. Við fundum botninn
úr sprengjunni rúma 40 metra frá
staðnum. Stórt sprengjubrot fundum
við síðan eina 70 metra frá og hafði
það skorið í sundur stórt moldarbarð.
Gefurþað vísbendingu um hvað ki'aft-
urinn hefur verið mikill, en auk þess
voru sprengjubrot þarna á víð og dreif.
Eg veit ekki hvarþeir hafa fengið
dýnamítið eða kveikjuþráðinn sem
þeir notuðu. Meðferð slíkra hluta er
ekki á hvers manns fœri og síst af öllu
unglinga. Það sást líka á vegsum-
merkjum á staðnum, að það voru ekki
vanir menn sem höfðu verið þarna á
ferð. “
Margir hafa lagt leið sína að slysstaðnum,
enda ekki flókið að ganga þangað upp. Heyrst
hefur að menn hafi þá gjaman tyllt sér niður
og hvílt lúin bein og þá á þægilegum, sléttum
hlut í heppilegri setstellingu. Þá var einnig
tilvalið að kveikja sér í sígarettu eða pípu.
Þegar drepið var í sígarettunni eða slegið úr
pípunni var kjörið að gera það á þessum ávala
hlut. Einhverjum kann að að hafa bmgðið, er
þeir seinna fréttu það, að hluturinn var virk
250 kg sprengja.
Eftirmáli
Þann 22. maí 2011, þegar sjötíu ár vom liðin
frá slysinu, var settur upp minningarskjöldur
á Valahjalla við Reyðarfjörð til minningar um
áhöfnina. Þetta var gert í virðingarskyni við
þá sem fómst í þessu slysi og einnig til þess
að upplýsa gesti og gangandi um brakið úr
flugvélinni, sem þama sést enn.
Ekki er verið að mæra upphafsmenn þess
hildarleiks, sem geisaði í Evrópu vegna seinni
heimstyrjaldarinnar, heldur verið að votta
virðingu þeim ungu mönnum sem misstu líf
sitt í þeirri trú að þeir væm að vinna þjóð sinni
gagn. Þeir áttu framtíðina fyrir sér og hefðu
eflaust orðið mætir þegnar hver á sinn hátt
ef lífi þeirra hefði ekki lokið á þessum stað.
Minningaskjöldurinn er vegna þeirra sjálfra,
ekki þeirra sem hófu stríðið.
Þeir sem stóðu að því að koma þessu átaki
um minningarskjöldinn af stað, voru Flug-
klúbbur Egilsstaða og heimamenn á Eskifirði
og fékk hópurinn styrki til standa að þessu
verkefni. Hönnun skjaldarins var í höndum
Vilhjálms B. Warén. Þýski sendiherrann
áformaði að vera viðstaddur afhjúpunina, en
komst ekki vegna veðurs. Adolf Guðmunds-
son konsúll Þýskalands á Austurlandi var við
afhjúpunina og færði heimamönnum kveðju
sendiherrans.
130