Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2013, Page 137

Bœnda sem hófu búskap í Vesturheimi biðu nýir búskaparhœttir. Hér stjórnar Jón Hallgrímsson, frá Torfastöðum,
uxaœki. Ljósklœdda stúlkan sem stendur við hlið vagnsins er Guðrún dóttir hans. Eigandi myndar: Ljósmyndasafn
Austurlands.
halda þessum mannfjölda þrátt fyrir kalt og
erfitt árferði á síðari helmingi aldarinnar og
gífurlegan fólksstraum úr landi. A 28 ámm frá
1873 til aldamóta fluttu samtals 813 manns
til Ameríku sem svarar til þess að sveitin hafi
verið tæmd einu sinni af öllum sínum íbúum.
Að síðustu skal litið á töflu (tafla 5) yfir
þróun íbúaljölda í einstökum sýslum lands-
ins. Þar kemur fram að á þeim svæðum þar
sem minnst fólksfækkun varð af hallærum
Skaftáreldanna eins og í Barðastrandarsýslu,
ísafjarðarsýslum og Kjósasýslu (alls u.þ.b.
140 manns) þá fjölgaði fólki minnst á fyrri
hluta 19. aldar. Astæðan er einfaldlega sú að
þessi svæði vom nær fullsetin fyrir, miðað
við atvinnuhætti og afrakstursgetu landsins,
og höfðu því ekki möguleika á að fæða fleira
fólk við óbreyttar aðstæður.27
27 Hannes Finnsson. Mannfœkkun afhallœrum, bls. 151.
Niðurstöður
Helztu niðurstöður af þessari skoðun er sú að
ástæður fjölgunar fólks í Vopnafirði á fyrri
hluta 19. aldar má rekja til gróðursældar
sveitarinnar. Gróðursæl heiðarlönd og stór
slægjulönd heimajarðanna gáfu í batnandi
árferði nægan fóðurforða til að margfalda
bústofninn. Það gaf fleira fólki tækifæri til
giftinga og bameigna svo íbúaijöldinn meira
en þrefaldaðist á 60 áram. Frjósemi fólksins
var mikil og aðflutningur talsverður bæði að
norðan og austan, þó minni en í nágranna-
sóknum þar sem gegnstreymi var meira.
Fleiri býli þýddi fleiri Ijölskyldur og nægan
barnaijölda til að standa undir ljölguninni
sem var um 30 böm á ári þegar kom fram á
Ijórða áratuginn.
Eftirhallæratímabil 17. og 18. aldarinnar
var norðaustur- og austurhluti landsins svo
gisinn af býlum og búaliði að við batnandi
135