Tímarit lögfræðinga - 01.04.2013, Blaðsíða 21


slíkt mál verður höfðað er fyrir séð að íslenska ríkið muni halda
uppi kröftugum vörnum. Fari hins vegar svo að EFTA-dómstóllinn
komist að þeirri niðurstöðu að íslenska ríkið hafi brotið gegn skyld-
um sínum samkvæmt EES-samningnum skal það, samkvæmt 33. gr.
samningsins um stofnun eftirlitsstofnunar og dómstóls, gera nauð-
synlegar ráðstafanir til að fullnægja dómnum. Dómstóllinn getur
hins vegar ekki mælt fyrir um greiðslu sektar vegna samnings-
brots.21
4. HVAÐA SKULDBINDINGAR FALLA UNDIR VI. KAFLA
LAGA NR. 38/2001?
4.1. Inngangur
Almennt gildissvið vxl. er afmarkað í 1. gr. laganna. Samkvæmt 1.
mgr. 1. gr. vxl. gilda lögin um vexti af peningakröfum á sviði fjár-
munaréttar og öðrum sviðum réttarins, eftir því sem við getur átt,
svo og um annað endurgjald sem áskilið er eða tekið fyrir lánveit-
ingu eða umlíðun skuldar. Í 2. mgr. 1. gr. kemur fram að lögin gildi
einnig um verðtryggingu sparifjár og lánsfjár.
Í 13. gr. vxl. er gildissvið VI. kafla laganna skilgreint með eftir-
farandi hætti:
Ákvæði þessa kafla gilda um skuldbindingar sem varða sparifé og lánsfé
í íslenskum krónum þar sem skuldari lofar að greiða peninga og þar sem
umsamið eða áskilið er að greiðslurnar skuli verðtryggðar. Með verðtrygg-
ingu er í þessum kafla átt við breytingu í hlutfalli við innlenda verðvísitölu.
Um heimildir til verðtryggingar fer skv. 14. gr. nema lög kveði á um annað.
[Skál. höf.]
Afleiðusamningar falla ekki undir ákvæði þessa kafla.
Af tilvitnuðu lagaákvæði er ljóst að gildissvið VI. kafla vxl. tak-
markast við sparifé og lánsfé í íslenskum krónum. Líkt og ítarlega
verður rakið síðar í greininni leiðir af þessu að utan gildissviðs kafl-
ans falla þá t.d. eiginlegir leigusamningar og þau tilvik þegar raun-
verulega er lánuð erlend mynt.22 Það er því grundvallaratriði við
skýringu ákvæðisins að ákvarða annars vegar hvað telst vera sparifé
og lánsfé og hins vegar hvenær slíkar skuldbindingar eru í íslensk-
um krónum. Í 2. mgr. 13. gr. vxl., sem er nýmæli miðað við eldri
vaxtalög, er svo tekið fram berum orðum að afleiðusamningar falli
ekki undir lögin.
Þegar skuldbinding uppfyllir skilyrði 1. mgr. 13. gr. vxl. er tekið
fram í lokamálslið ákvæðisins að heimildir til verðtryggingar fari
21 Stefán Már Stefánsson: Evrópusambandið og Evrópska efnahagssvæðið. Reykjavík 2000,
bls. 1070-1071.
22 Sjá til hliðsjónar um leigusamninga t.d. Hrd. 1980, bls. 1291 (mál nr. 98/1978).