Tímarit lögfræðinga - 01.04.2013, Blaðsíða 92

0
Madsen telur þannig að þótt vissulega sé heilbrigðisréttur til sem
sérstakt lögfræðileg viðfangsefni, sem hafi eigin reglur og sérkenni,
sé hann ekki sjálfstætt réttarsvið. Þess í stað telur hún heilbrigðisrétt
byggja á almennum meginreglum stjórnsýsluréttar og einkaréttar.91
Á þeim grundvelli vill hún í meginatriðum flokka viðfangsefni heil-
brigðisréttar niður í tvennt eftir því hvort meðferð er veitt hjá opin-
berri heilbrigðisstofnun eða hjá einkaaðila. Þannig sé í fyrra tilvik-
inu um að ræða sérstakan stjórnsýslurétt, sambærilegan við t.d. al-
mannatryggingarétt eða skattarétt, en í síðara tilvikinu sé um að
ræða „sérstakan einkarétt“, sambærilegan við t.d. neytendarétt eða
leigjendarétt.92 Bødker Madsen telur að réttarvernd sjúklinga sé rík-
ari að stjórnsýslurétti en að einkarétti, m.a. vegna þess að hinar sér-
stöku réttarreglur stjórnsýsluréttarins gildi ekki fullum fetum nema
um þá þjónustuveitendur sem eru opinbers réttar eðlis. Það hafi
þannig þýðingu fyrir réttarstöðu sjúklings hvort þjónustan sé veitt
innan hins opinbera velferðarkerfis eða utan þess á einkaréttarleg-
um grunni. Í fyrrnefnda tilfellinu myndi reglur stjórnsýsluréttarins
þann grunn sem liggur að baki hinum sérstöku efnisreglum heil-
brigðisréttar og stýri túlkun hans, en í því síðarnefnda séu það regl-
ur einkaréttarins, nánar tiltekið reglur samningaréttar.93 Með vísan
til þess leggur hún til að með löggjöf verði tryggt að reglur stjórn-
sýsluréttar gildi einnig þegar veitendur heilbrigðisþjónustu eru
einkaaðilar.94
5.2 Verður litið svo á að íslenskur heilbrigðisréttur sé sjálfstætt réttarsvið?
Það er í sjálfu sér umdeilanlegt sem Helle Bødker Madsen heldur
fram að t.d. skattaréttur eða leiguréttur séu ekki sjálfstæð réttarsvið
í þeim skilningi sem lagður er í það hugtak í þessari grein, sbr. kafla
2. Jafnvel þótt þau réttarsvið eigi uppruna sinn aðallega innan opin-
bers réttar eða einkaréttar, þá er ekki þar með sagt að þau hafi ekki
myndað sjálfstæðan þekkingargrundvöll, með eigin hugtök, meg-
inreglur og grundvallarkenningar, og séu í þeim skilningi sjálfstæð
réttarsvið sem hafi þróað sína eigin lagalegu menningu. Það er ein-
faldlega sjálfstætt rannsóknarefni út af fyrir sig. Þá er sú sýn einnig
umdeilanleg að eigi réttarreglur ákveðins réttarsviðs uppruna sinn
91 Helle Bødker Madsen: „Health Law as a Legal Discipline“. Í ritinu Elisabeth Rynning
og Mette Hartlev (ritstj.), Nordic Health Law in a European Context – Welfare State Perspectives
on Patients‘ Rights and Biomedicine, Liber og Martinus Nijhoff, Malmö/Leiden 2011, bls. 77-
92, á bls. 91. Nánar má fræðast um sjónarmið Helle Bødker Madsen í doktorsritgerð henn-
ar, Helle Bødker Madsen: Privatisering og patentrettigheder. Jurist og Økonomforbundets
Forlag, Kaupmannahöfn 2010.
92 Helle Bødker Madsen: „Health Law as a Legal Discipline“, bls. 80-81.
93 Helle Bødker Madsen: „Health Law as a Legal Discipline“, bls. 83.
94 Helle Bødker Madsen: „Health Law as a Legal Discipline“, bls. 90.