Úrval - 01.04.1953, Side 32

30
TJRVAL
„Konu manns“ eftir Wilhelm
Moberg og „Kain“ eftir Bengt
Anderberg, já og jafnvel Gamla
testamentið. Fyrir nokkrum ár-
um tóku nokkrir verðir siðgæð-
isins sér fyrir hendur að tína
saman kafla, sem þeir töldu ó-
siðlega, úr þekktu, nýútkomnu
verki, og birtu þá í ritlingi sem
þeir gáfu út til baráttu gegn
klámbókmenntum. Brá þá svo
undarlega við, að þennan ritl-
ing mátti með réttu kalla klám-
rit, þó að verkið sem kaflarnir
voru teknir úr væru á hinn bóg-
inn fjarri því að vera klámrit.
Klámrit eru alls ekki nýtt
fyrirbrigði eða sérkenni vorra
tíma. Sjálfsbjargarhvötin, löng-
unin í fæðu og löngunin til að
fullnægja kynhvötinni hafa alla
tíð verið þrjár meginaflfjaðrir
í lífi mannsins, og mikið af at-
hygli hans hefur jafnan beinzt
að þeim. Ef vér athugum gullöld
Grikkja og Rómverja þá sjáum
vér að á þeim tímum voru flutt-
ar vísur og sýnd leikrit sem vér
mundum telja í hæsta máta ó-
siðleg. Hverjum augum samtíð-
in leit á þetta vitum vér ekki
með vissu. I sumum tilfellum
var um að ræða trúarlegar
helgiathafnir, ef til vill frjó-
semisdýrkun. En hugsanlegt er
að hér hafi einungis verið um
skemmtanir að ræða. Ef vér
fylgjum þróun menningarinnar
fram til vorra tíma, sjáum vér
að aldrei hafa verið þeir tímar
að ekki hafi þekkzt það sem vér
köllum klámrit, og að verðir sið-
gæðisins hafa oft háð harða bar-
áttu gegn þeim. Stundum hefur
þó verið talið leyfilegt að reyna
á listrænan hátt að lýsa kynat-
höfnum undir rós eða á gaman-
saman hátt, þannig að hið kyn-
ferðislega var aðaltilgangur
listaverksins. Þannig var það t.
d. á átjándu öld, einkum í Frakk-
landi.
En nú er fullyrt, að sala á
klámritum fari stöðugt í vöxt,
einkum í borgunum, og óttast
margir, að þau geti haft skaðleg
áhrif. í hverju telja menn þá
að þessi skaðlegu áhrif séu fólg-
in?
Mörgum finnst allt sem snert-
ir kynlífið svo saurugt, að þeir
forðast það og fordæma án frek-
ari umhugsunar. Það er hæpin
afstaða. Skynsamlegri er sú
skoðun, að klámrit gefi oft rang-
snúna mynd af kynlífinu. Kyn-
lífið er ekki annan en heilbrigt,
líffræðilegt fyrirbrigði, sem er
nauðsynlegt til viðhalds mann-
kyninu, þó að samfélagið telji
nauðsynlegt að setja því skorð-
ur á ýmsan hátt. Margir geta
auk þess ekki hugsað sér kyn-
ferðislegt samlif við aðra mann-
eskju en þá, sem þeir elska eða
eru að minnsta kosti giftir.
Klámrithöfundarnir fjalla aftur
á móti næstum eingönguum hina
holdlegu hlið kynlífsins, og það
oft á klúran og ruddalegan hátt,
og ég held mér sé óhætt að full-
yrða, að klámrit sem fjalla um
samlíf hjóna séu mjög sjaldgæf.
Oftast er það eingöngu sjónar-