Úrval - 01.04.1968, Side 46

44
ÚRVAL
dæmi upp á glæsilega tízku átjándu
aldarinnar í Englandi. Hann var
heldur fráhrindandi: kipraði aug-
un í sífellu, var óstöðugur á fæti,
frámunalega feitur og bólugrafinn,
auk þess bar hann stöðugt slitna,
gamla hárkollu og föt hans voru
heldur í óhreinna lagi. Hann virt-
ist hálfgert utan veltu í þeim
glæsiheimi þar sem hann lifði nú,
og hefði betur hæft þeim slóðum
í Grubstræti, þar sem hann svalt
oft, félaus, sem ungur maður, og
þar sem hann var eitt sinn gestur
í húsi nokkru og varð þá að borða
mat sinn bak við tjöld, vegna þess
að föt hans voru slitnari en svo,
að hann gæti sýnt sig í þeim í fjöl-
menni.
Boswell var taugaveiklaður og
dálítill smjaðrari á þessum fyrsta
fundi hans og Dr. Johnsons, setti
doktorinn tvisvar ofan í við hann,
í fyrra sinni þegar Boswell bað
hann afsökunar á því að hann var
skozkur og í hitt sinnið, er hann
glopraði út úr sér klaufalegri at-
hugasemd um leikarann David
Garrick, en hann var æskuvinur
Johnsons. En Boswell hélt áfram
að skjalla doktorinn og vann fljót-
lega vináttu hans. Nokkrum mán-
uðum síðar sendi faðir Boswells
hann í ferðalag um meginlandið,
eins og tízka var á þeim tíma, og
Johnson fylgdist með honum alla
leið til Harwich. Það lágu ýmsar
ástæður til þeirrar vináttu þessara
tveggja manna, sem entist þar til
Johnson var allur, árið 1783. Ein
var sú, að Johnson kunni vel við
fólk af tignum ættum, auk þess
sem honum þótti Boswell skemmti-
legur og loks, að hann hrærðist
af hinni augljósu aðdáun, sem
Boswell sýndi honum.
Boswell reyndist ágætur högg-
deyfir fyndnum og stundum mein-
legum athugasemdum Johnsons og
varð enda oft fyrir barðinu á þeim.
Johnson var líka afar hjartahlýr
maður og sterktrúaður að auki
og hann vissi að hann gæti haft
mikil áhrif á hinn unga vin sinn.
Eitt sinn skýrði Johnson sjálfur
þannig fyrir Boswell hvers vegna
honum félli við hann: „Herra minn,
ég hef ánægju af kunningsskap við
ungt fólk, í fyrsta lagi vegna þess
að mér líkar sjálfum ekki tilhugs-
unin að eldast. í annan stað vegna
þess að kunningsskapur við ungt
fólk hlýtur að endast lengur, ef
hann endist á annað borð, og að
síðustu vegna þess, að ungir menn
eru dygðugri en gamlir — og eru
umburðarlyndari í öllu tilliti. Mér
þykir vænt um ungæðinga nýrri
tímans, þeir eiga til meira andríki,
skopskyggni og lífsþekkingu en við
hinir áttum, þótt þeir séu á hinn
veginn ekki eins góðir lærdóms-
menn“.
Johnson fann líka á sér snemma,
að ævisaga hans ,sem Boswell var
þegar farinn að safna til, var ekki
aðeins í góðum höndum, heldur í
höndum snillings. Boswell átti það
saman með öðrum af hans kyn-
slóð, að honum þótti Samuel John-
son mesti maður sinnar samtíðar.
Hann gekk því fúslega undir áhrif
hans og varð honum mjög hand-
genginn. En Boswell var nú far-
inn að sannreyna, að ef hann sjálf-
ur hafði einhverja hæfileika, þá