Úrval - 01.04.1968, Blaðsíða 57

GÁTAN UM DAUÐA KRISTS
55
línis meistara sinn. Raunar er tal-
an þrjátíu líklegast fengin að láni
í Gamla Testamentinu, eða nánar
tilgreint frá Zakaria (11,12), og
kemur það vel heim og saman við
hina velþekktu tilhneigingu Matthe-
usar að vitna í Gamla Testament-
ið.
ímyndunarafl vísindamanna hef-
ur oft hlaupið með þá í gönur í til-
raunum þeirra til að semja „rétta“
frásögn upp úr þoku guðspjallanna.
Ótrúlegustu og fáránlegustu kenn-
inum hefur verið varpað fram til
þess að gera svik Júdasar sennileg.
Goethe fann það til dæmis upp að
Júdas hefði viljað ýta á eftir Kristi
til framkvæmda hugmynda hans
og kenninga og verið þarna að prófa
hann, einmitt vegna þess að hann
elskaði hann, hefði sem sé ætlað
að þvinga Krist til að koma kenn-
ingum sínum í framkvæmd. Gerð-
ir Júdasar voru þá sprottnar af
einskærum trúarmóði, og þegar
Kristur stóðst ekki prófið, fann
Júdas sig knúinn til að fremja
sjálfsmorð.
Framagirni og öfund hafa verið
nefndar sem skýringar á athæfinu,
en nú er bara ógerningur að ímynda
sér hver framagirni Júdasar hefur
verið eða hvern hann öfundaði —
og hvernig gat hann stillt öfund
sína með því að svíkja meistara
sinn?
Allar þessar kenningar eru í
rauninni hugarórar og afar ósenni-
legar í þokkabót og aldrei studd-
ar af staðreyndum.
Önnur er til, sem ýmsir vísinda-
menn styðja en hún er sú að nafn-
ið Iskariot sé eins konar viðurnefni,
sem merki „Framselj andinn", og
stafi frá hebreskri orðsrót (skr),
sem merkti „að framselja" og kem-
ur heim við Esaja (19,4) „Ég fram-
sel Egyptaland í hendur harðlynd-
um konungi“. Sama orðið hefur
Júdas sjálfsagt notað, er hann ræddi
við prestana: „Hve mikið viljið þið
gefa mér fyrir að framselja hann?“
Á þetta minnast bæði Páll (I.Kor.
11,23) og Mattheus (26,15).
Ef höfundar guðspjallanna hafa
notað slík orð án þess að skilja það,
þá er bersýnilegt ,að orðið stafar frá
armenísku, sem var móðurmál
Krists. Þetta eru raunar sterkustu
rökin fyrir áreiðanleik frásagnar-
innar af atburði þessum.
En skýringar sem þessi líta ekki
samt nógu vel út. Þær skortir stað-
reyndir sér til stuðnings og stranda
líka á hinni óskiljanlegu lítil-
mennsku, sem gerðir Júdasar sýna.
Engin slík kenning getur sannfært
okkur um frásögnina af Júdasi eins
og hún stendur í guðspjöllunum,
hún er þýðingarlaus sem slík vegna
þess, að svik Júdasar skortir allar
ástæður og tilgang.
Guðspjöllin segja yfirvöld Gyð-
inga hafa óttazt vinsældir Krists,
og að því er virðist þá hefur þeim
ekki líkað hve margir fylgismenn
hans voru orðnir. Þetta bendir til
þess, að Kristur hafi verið frægur
maður og þúsundir manna þekkt
til hans. En engin skynsamleg
ástæða er til þess að Júdas hefði
endilega þurft til þess að fram-
selja hann, þar eð Kristur var al-
þekktur og talaði oft til fjölda
fólks á mannfundum og átti stór-
an hóp fylgismanna, var sem sé op-