Úrval - 01.09.1970, Síða 107

MAÐURINN SEM ÓGNAÐI ELDINGUNNI
105
um í stefnu Bretlands gagnvart ný-
lendunum.
Nokkrum dögum síðar birtist
stórkostleg frétt í blaðinu „Public
Advertiser“, og bar hún fyrirsögn-
ina: TILSKIPUN PRÚSSAKON-
UNGS. í grein þessari lýsti Friðrik
hinn mikli, konungur Prússlands,
yfir því með konunglegu flúrmáli,
að „heiminum væri það vel kunn-
ugt,“ að England væri nýlenda
Þýzkalands. Og þar eð nýlendan
„gæfi af sér mjög lítinn ágóða,“ til-
kynnti Friðrik, að nú skyldi lagður
414% tollur á allar vörur, sem flutt-
ar yrðu út frá Englandi eða inn í
landið.
I tilskipun þessari var lýst yfir
því, að öll skip, sem væru á leið til
Stóra-Bretlands, yrðu hér eftir
stöðvuð í hafnarborginni Könings-
berg, „til þess að hægt yrði að leita
í þeim og leggja á ofangreinda
tolla“. Enn fremur gat þar að líta
eftirfarandi klausu: „Alla þá þjófa,
ræningja, falsara, morðingja og
þorpara, sem hafa fyrirgert lífi sínu
samkvæmt lögum Prússlands en vér
álítum ekki rétt að hengja vegna
vorrar miklu mildi, á að flytja úr
fangelsum vorum til ofangreindrar
eyjar, Stóra-Bretlands, til endur-
bóta og eflingar landnáms þar í
landi.“
Naprasta háðglósan rak svo lest-
ina í lok þessarar tilskipunar, er
konungur lýsti yfir þessu á mildi-
legan hátt: „Allir íbúar ofan-
greindra eyja eru varaðir við því að
sýna framkvæmd þessarar tilskip-
unar nokkurn mótþróa, þar eð slík-
ur mótþrói skoðast sem landráð, en
allir þeir, sem grunaðir eru um slík-
an verknað, munu verða fluttir í
böndum frá Bretlandi til Prússlands,
þar sem þeir verða svo dregnir fyrir
dómstólana og teknir af lífi sam-
kvæmt prússneskum lögum.“
Franklin hélt burt frá Lundúnum,
áður en greinar þessar birtust. Hann
hafði orðið vinur Le Despencer lá-
varðar og dvaldi nú um hríð á óðali
hans í West Wycombe. Franklin var
staddur í morgunverðarsalnum og
var þar að ræða við lávarðinn og
nokkra gesti, þegar Lundúnablöðin
bárust. Paul Whitehead, sem var
velþekkt ljóðskáld á þeim tíma, kom
æðandi inn í salinn.
„Hér koma stórfréttir!“ hrópaði
hann. „Hér lýsir konungur Prúss-
lands yfir rétti sínum til þessa kon-
ungsdæmis!“
Allir störðu á Whitehead án þess
að trúa eigin eyrum. Franklin, sem
var góður leikari, tókst að verða
eins undrandi á svipinn og aðrir
viðstaddir. Whitehead var aðeins
búinn að lesa tvær eða þrjá fyrstu
klausurnar upphátt, þegar einn við-
staddra greip fram í fyrir honum
og tók að úthúða Prússakonungi
hressilega: „Megi andskotinn eiga
hann og ósvífni hans! Ég þori að
ábyrgjast, að næst fréttum við, að
hann sé lagður af stað hingað með
hundrað þúsund manna lið!“
En eftir því sem Whitehead mið-
aði betur áfram við lesturinn,
greindi hann sífellt betur hið ná-
kvæma samræmi, sem var milli
krafa Prússlands og réttinda þeirra,
sem brezka þingið áleit Bretland
hafa í amerísku nýlendunum.
Skyndilega leit hann í augu Frank-
lins.